Σάββατο 24 Οκτωβρίου 2009

Πυανεψιών β΄ μέρος-Ωσχοφόρια

Η όγδοη μέρα του Πυανεψιώνος ορίστηκε ως ημερομηνία της μέγιστης προσφοράς θυσιών προς τιμήν του Απόλλωνος. Στη γιορτή των Θησείων (την ίδια μέρα) ημέρα που θεσπίστηκε εις ανάμνηση της επιστροφής του Θησέα από την Κρήτη μετά τη νίκη του επί του Μινώταυρου, οι Αθηναίοι τιμούσαν τον ήρωα Θησέα στο Ιερό του στην Αγορά, όπου βρίσκονταν θαμμένα τα οστά του, όταν μεταφέρθηκαν εκεί από τη Σκύρο όπου δολοφονήθηκε. Την ίδια μέρα γινόταν και τα Οσχοφόρια, γιορτή προς τιμήν του Διονύσου, στο τέλος του τρύγου.
Όσχος-ώσχος ή οισχός είναι το κλαδί της αμπέλου που πάνω του έχει τσαμπιά σταφυλιών.


ἑορτή τις ὀσχοφόρια καλουμένη· ὄσχος
γὰρ καλεῖται κληματίς· ἐκκειμένους ἔχουσα τοὺς
βότρυας· ἡ οὖν εὐγενὴς παῖς ἔφερεν εἰς τὸ ἱερὸν
Σκιράδος· ὁ τρόπος δι' ὃν τοῦτο ἐγίνετο, διάφορος
τοῖς παλαιοῖς ἀπεδόθη.


Ὠσχοφόρια: Σκιράδος Ἀθηνᾶς ἑορτή· ὦσκαι γὰρ καὶ ὦσχαι,
τὰ μετὰ τῶν βοτρύων κλήματα.


Καὶ ὠσχοφόριον, τόπος Ἀθήνῃσιν, ἔνθα καὶ τὸ ἱερὸν τῆς Ἀρτέμιδος·
καὶ ὠσχοφόρια, ὄνομα ἑορτῆς· ἀπὸ τῆς ὤσχης τῆς κληματίδος.


Ὠσχοφόρια: Σκιράδος Ἀθηνᾶς ἑορτή· ὦσκαι γὰρ καὶ ὦσχαι,
τὰ μετὰ τῶν βοτρύων κλήματα.




Η γιορτή τελούνταν την όγδοη μέρα του μήνα με αγώνες εφήβων με πομπή από το ιερό του Διονύσου στις Λίμνες, προς το ιερό του ναού της Σκιράδος Αθηνάς στο Φάληρο.
Η πομπή ξεκινούσε με δυό εφήβους που κρατούσαν τα κλαδιά της αμπέλου.
Τα δυο νεαρά αγόρια έπρεπε να είναι αμφιθαλή (να ζουν δηλαδή και οι δυο γονείς τους) και ήταν μεταμφιεσμένα σε κορίτσια. Σύμφωνα με μια εκδοχή του μύθου, ιδρυτής των αγώνων ήταν ο Θησέας και την πρώτη φορά που τελέστηκαν οι αγώνες συμμετείχε και ο ίδιος.
Ο μύθος αναφέρει ότι στο ταξίδι του Θησέα στην Κρήτη, μαζί με τους νέους και τις νέες που οδηγήθηκαν ως βορά στο Μινώταυρο ο Θησέας, μεταμφίεσε τους νέους σε νέες, αφού πρώτα φρόντισε να ξυριστούν πολύ καλά, να αλείβονται καθημερινά με έλαια ώστε να έχουν απαλές επιδερμίδες, ώστε να φαίνονται γυναίκες. Έντυσε τους νέους με γυναικεία ρούχα, και αντικατέστησε τις κοπέλες με τα γεροδεμένα παλικάρια για να παραπλανήσουν το Μινώταυρο.
Ως ανάμνηση αυτού του γεγονότος ο Θησέας θέσπισε πάντα δυο νέοι ντυμένοι με ρούχα γυναικεία να είναι επικεφαλής της πομπής των Οσχοφορίων, όπου ψάλλονταν τα «ωσχοφορικά μέλη».


Ὠσχοφορικὰ δὲ μέλη παρὰ Ἀθηναίοις ᾔδετο.


Αγώνες δρόμου είχαν θεσπιστεί, και σε αυτούς λάμβαναν μέρος είκοσι έφηβοι δρομείς που έτρεχαν κρατώντας ώσχους (κλαδιά αμπέλου με σταφύλια), δυο από κάθε φυλή της Αθήνας, ας μην ξεχνούμε ότι ο Θησέας ήταν θεμελιωτής των δήμων της Αττικής, ενώνοντας τις φυλές της. Οι δέκα νικητές, ένας από κάθε φυλή ως βραβείο έπαιρναν ως έπαθλο μια κύλικα, τη πενταθλόα, με ποτό φτιαγμένο από οίνο, μέλι, τυρί, κριθάλευρο, και λίγο ελαιόλαδο, ένα είδος κυκεώνα.


Συνήθεια υπήρχε στη γιορτή των Οσχοφορίων να μη στεφανώνουν τον κήρυκα, αλλά το κηρύκειο, διότι σύμφωνα με το μύθο ο Θησέας ξέχασε να αλλάξει πανιά στο πλοίο του και ο πατέρας του Αιγέας βλέποντας τα μαύρα πανιά θεώρησε πως το παιδί του δεν τα κατάφερε να νικήσει το Μινώταυρο και αυτοκτόνησε πέφτοντας στη θάλασσα.
Όταν ο Θησέας αποβιβάστηκε στην τοποθεσία που ταυτίζεται με το σημερινό Φάληρο έστειλε κήρυκα να αναγγείλει την επιστροφή του, στον Αιγέα. Ο κήρυκας βρήκε τους υπηκόους του βασιλιά να κλαίνε απαρηγόρητοι για το χαμό του, ενώ άλλοι ακούγοντας τα χαρμόσυνα νέα που έφερνε ο αγγελιοφόρος τον υποδέχονταν με στεφάνια. Ο κήρυκας από σεβασμό στο βασιλιά δε στεφάνωσε το κεφάλι του, αλλά τοποθέτησε τα στεφάνια στο κηρύκειο που κρατούσε.


Στη γιορτή των Οσχοφορίων λάμβαναν μέρος και γυναίκες που λεγόταν «δειπνοφόρες», μιμούμενες τις μητέρες των νεαρών παιδιών που είχαν κληρωθεί να πάνε ως βορά στο Μινώταυρο.


δειπνοφόροι· παρὰ Ἀθηναίοις καθίστανται ἐν τῇ τῶν Ὠσχοφορίων ἑορτῇ αἱ δειπνοφόροι


Οι δειπνοφόρες μιμούνταν τις μητέρες των παιδιών που την τελευταία μέρα πριν ξεκινήσουν για το τελευταίο αυτό, πικρό, δίχως γυρισμό ταξίδι, τα εφοδίαζαν με τις εκλεκτότερες τροφές και λιχουδιές, τους έκαναν όλα τα χατίρια και από την αγορά αγόραζαν για τα παιδιά τους αγοραστά παιχνίδια, αφού ήξεραν πως δεν θα τα ξαναδούν. Τους έλεγαν και λόγους παρηγορητικούς, «παραμυθητικούς», μύθους δηλαδή, αυτό που σήμερα θα λέγαμε παραμύθια, για να τα παρηγορήσουν και να τα εμψυχώσουν.


/παρηγορέεις: παραμυθητικῶς λέγεις/πρὸς δὲ τὰ πάθη τὸν παραμυθητικόνλόγον/παραμυθητικὸν δὲ τὸ τῆς διηγήσεως μῆκος·
ἐπικουφίζεται γὰρ τὰ πάθη πρὸς ἀλλοτρίας συμφορὰς συγκρινόμενα.



..αἱ δὲ δειπνοφόροι παραλαμβάνονται καὶ κοινωνοῦσι τῆς θυσίας, ἀπομιμούμεναι τὰς μητέρας ἐκείνων τῶν λαχόντων· ἐπεφοίτων γὰρ αὐτοῖς ὄψα καὶ σιτία κομίζουσαι· καὶ μῦθοι λέγονται διὰ τὸ κἀκείνας εὐθυμίας ἕνεκα καὶ παρηγορίας μύθους διεξιέναι τοῖς παισί.


συνεχίζεται....


Απαγορεύεται η αντιγραφή, ή αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή ολική ή μερική ή περιληπτική ή η απόδοση κατά παράφραση ή διασκευή του περιεχομένου των δημοσιεύσεων του ιστολογίου, με οποιονδήποτε τρόπο, μηχανικό, ηλεκτρονικό, ή άλλο χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια της συγγραφέως, σύμφωνα με το νόμο 2121/1993 και κανόνες του Διεθνούς Δικαίου, που ισχύουν στην Ελλάδα.
Creative Commons License
Creative Commons Αναφορά προέλευσης-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 3.0 Μη εισαγόμενο.

3 σχόλια:

Phivos Nicolaides είπε...

Αν και με δυσκολεύουν (να μην πω ενοχλούν) τα τετραγωνάκια το κείμενο σου είναι υπέροχο και άκρως ενδιαφέρο! Καλή βδομάδα να' χεις!

ηλακάτη είπε...

ΦΟΙΒΟ,
Αγαπητέ δεν κατάλαβα, δε βγαίνει σωστά η γραμματοσειρά; σε μένα και στους δυο υπολογιστές, ο ένας έχει windows κι ο άλλος LINUX, Όταν ανοιγω το ιστολόγιοκαι είτε με τον FIREFOX είτε ΜΕ ΤΟΝ EXPLORER εμφανίζονται σωστά, ίσως αν από την προβολή επέλεγες μια άλλη κωδικοποίηση να εμφανιζόταν σωστά, αν φυσικά αυτό είναι που εννοείς.

hani είπε...

how are you my friend? Missing You :(