Δευτέρα 30 Μαρτίου 2009

ΑΝΟΙΞΗ (μέρος 1ο)





Ο Απρίλιος είναι ο τέταρτος μήνας, σύμφωνα με το Γρηγοριανό ημερολόγιο.
Κατά την αρχαιότητα οι Ρωμαίοι τον θεωρούσαν ως τον δεύτερο μήνα του έτους και ήταν αφιερωμένος στη θεά Αφροδίτη, έθιμο που κληρονόμησαν από τους Έλληνες.
Πρώτος μήνας θεωρούνταν ο Μάρτιος, μήνας αφιερωμένος στον πολεμικό θεό Άρη.
Κατά τον μήνα αυτό οι Έλληνες ξεκινούσαν είτε για πολεμικές εκστρατείες, είτε για την δημιουργία νέων αποικιών, καθώς τότε ήταν ασφαλέστερο να ταξιδεύουν με τα καράβια τους, εφόσον ο χειμώνας ούτε τότε, αλλά ούτε και σήμερα θεωρείται κατάλληλος για ασφαλή ταξίδια, λόγω των κακών καιρικών συνθηκών.

Το μήνα αυτό τιμούσαν και τον Ηρακλή τον επινίκιο, "ως υγείας δοτήρα", και υπήρχε έθιμο να νηστεύουν, απέχοντας από τα ράφανα (ρεπάνια), όπως οι Έλληνες και οι Αιγύπτιοι.
Ο Νικόμαχος αναφέρει ότι Ηρακλής λεγόταν κάποιος μήνας, 
αλλά και ο ίδιος ο ΗΛΙΟΣ, διότι αυτός ορίζει τις Ώρες (εποχές).



Για το λόγο αυτό στα μυστήρια, έντυναν τους άνδρες (Έλληνες αργότερα και οι Ρωμαίοι) με γυναικεία ενδύματα, διότι την αγριότητα και την άγονη φύση του χειμώνα (άνδρα), τον διαδέχεται η άνοιξη, εποχή που αυξάνεται η γονιμότητα όλων 
(εκθηλύνεται η φύση, διότι ταυτίζεται η γονιμότητα με την γυναικεία φύση).
[διαβάστε τον μύθο του Ηρακλή και της Ομφάλης, στις ετικέτες μύθοι].


Σύμφωνα με το μύθο ο Ηρακλής όταν πήγε να φέρει τα μήλα των Εσπερίδων επέστρεψε με τρία μήλα που οι φιλόσοφοι τα ταυτίζουν με τις χρονικές στιγμές. 
Όταν ο ήλιος εισέρχεται στο ζώδιο του Κριού, αρχίζει η εαρινή τροπή του, αργότερα η θερινή το μήνα Ιούνιο και η φθινοπωρινή, οπότε συμβολίζεται με τα τρία μήλα ο τριμερής χρόνος. 
Άλλοι φιλόσοφοι θεωρούν ότι τα τρία μήλα του Ηρακλή (Εσπερίδων), 
συμβόλιζαν τις τρεις περιόδους της ζωής του ανθρώπου.

Ενώ άλλος μύθος θέλει τον ήρωα Ηρακλή να αρπάζει από το βασίλειο του Άδη τον τρικέφαλο φρουρό του, τον Κέρβερο, που σύμφωνα με τους φιλοσόφους συμβόλιζε τον παρελθόντα, τον παρόντα και τον μέλλοντα χρόνο, διότι θεωρούσαν το χρόνο φρουρητικό και λυμαντικό 
(δηλαδή καταστροφικό) (όπως ο σκύλος).

Αλλά και οι Χάριτες ήταν τρεις, η Αγλαΐα, η Ευφροσύνη και η Θάλεια. 
Ο Απελλής ο ζωγράφος που έζησε την εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου, τη μια από αυτές πάντα την ζωγράφιζε απιούσα (να φεύγει), ενώ τις άλλες δυό πάντα ερχόμενες.



Οι Ώρες οι θεότητες που ήταν προσωποποιήσεις των εποχών του έτους αναφέρονται ως τρεις με τα ονόματα Θαλλώ, Αυξώ και Καρπώ, ονόματα που παραπέμπουν στην ανάπτυξη των καρπών. 
Βοηθούν τον Ήλιο, και είναι οι θεότητες που βοηθούν την Νύμφη (ή θεότητα) Χλωρίδα στο έργο της, που είναι η βλάστηση.



Αντίθετα ο Ησίοδος τις αναφέρει με τα ονόματα Ειρήνη, Ευνομία και Δίκη, ονόματα που τις ορίζουν ως θεότητες της τάξης και της δικαιοσύνης, 
που παρακολουθούν αν είναι δίκαια τα έργα των ανθρώπων. 
Αργότερα κατά τους Αλεξανδρινούς χρόνους οι Ώρες αναφέρονται ως δώδεκα και ταυτίζονται με τους σημερινούς μήνες, αφού θεωρούντο κόρες της Γαίας και του Χρόνου.

Ο Ρωμύλος ήταν ο βασιλιάς των Ρωμαίων που καθιέρωσε τον Μάρτιο ως πρώτο μήνα, διότι τότε έκτισε την Ρώμη, ενώ ο Νουμάς Πομπηίλιος, 
όρισε ως πρώτο μήνα του έτους τον Ιανουάριο.
(μέχρι τότε το έτος είχε 10 μήνες με το Δεκέμβριο τελευταίο).

Η γιορτή ονομάστηκε Παρήλια
(από την ελληνική λέξη παρήλιον που σημαίνει το σημείο που είναι κοντά στην τροχιά του ήλιο) και εορτάζονταν την δεύτερη μέρα του μήνα (τις προ τεσσάρων Νωνών ημέρες). 
Σύμφωνα με όσα όρισε ως έθιμο ο Ρωμύλος, ο ιερέας με την ιερατική του σάλπιγγα στην πύλη της πόλης Λητή ή Λιτή (όπως και στα ελληνικά σημαίνει πύλη) ή Λίτουον στην πιο λατινική της εκδοχή, φώναζε τα 3 ονόματα της πόλης, το τελεστικό, το ιερατικό και το πολιτικό. 
Το τελεστικό όνομα της Ρώμης ήταν Αμαρρυλίδα 
(διότι θεωρούσαν τον γιο της Αφροδίτης τον Έρωτα (amore) προστάτη της πόλης τους), 
το ιερατικό της όνομα που ήταν Φλώρα δηλαδή Άνθουσα (ανθισμένη), γι’ αυτό και τελούσαν και ακόμη ένα ελληνικό έθιμο, την γιορτή των Ανθεστηρίων, 
ενώ το πολιτικό της όνομα ήταν Ρώμα. 
Το ιερατικό όνομα της πόλης (Φλώρα) ήταν γνωστό σε όλους, το τελεστικό της όνομα όμως (Αμαρρυλίδα), επιτρεπόταν να χρησιμοποιείται μόνο από τους αρχιερείς και μόνο μυστικά επιτρεπόταν να αναφέρεται, ενώ υπήρχαν και ποινές για όποιον τολμούσε να προφέρει το μυστικό όνομα αυτό στο πλήθος.

Οι Ρωμαίοι τον μήνα τον ονόμασαν Απρίλιο, Απερίλιον,
(ακριβώς όπως το παρήλιο, δηλαδή τροχιά κοντά στον ήλιο)
πάλι από την ελληνική ρίζα της λέξης που δηλώνει την εποχή που ανοίγει ο καιρός.
Το λατινικό ρήμα που προέκυψε είναι το aperire (ανοίγω), ρήμα που δηλώνει την τάση των σπόρων και ανθών να ανοίγουν και να ανθίζουν, ΑΝΟΙΞΗ.

Η εγκλωβισμένη λόγω του χειμώνα φύση, ΑΝΟΙΓΕΙ με τον ερχομό της ΑΝΟΙΞΗΣ και ο μήνας θεωρούνταν ο μήνας κατά τον οποίο έσμιξαν ο ΑΡΗΣ και η ΑΦΡΟΔΙΤΗ, 
διότι το μήνα αυτό σύμφωνα με τους Αιγύπτιους ιερείς, 
με την πραότητα της Αφροδίτης, γαληνεύει ο αστέρας του Άρη.

Η ΑΝΟΙΞΗ το ΕΑΡ, ο εαρινός καιρός, είναι αφιερωμένος στην Αφροδίτη, όταν ο ήλιος εισέρχεται στο ζώδιο του ταύρου, οπότε η Αφροδίτη σύμφωνα με το μύθο, 
αποστρέφεται τον Άρη (που συμβολίζεται με το μήνα Μάρτη) και στρέφεται προς τον ΆΔΩΝΙ δηλαδή οδεύει προς τον μήνα Μάιο, τότε που πρασινίζει και ανθίζει όλη η γη και η πλάση.

Ο μύθος θέλει τον Άδωνι να θανατώνεται από τον Άρη που μεταμορφώνεται (ή στέλνει) σε αγριόχοιρο. Κατά κάποιον τρόπο δηλαδή, το έαρ (άνοιξη), αναιρείται από το θέρος, 
διότι θεωρούσαν ότι το αγριογούρουνο είχε θερμή φύση και
 γι’ αυτό αναφέρεται με αυτήν την μορφή το θηρίο στο μύθο.



Για άλλους μύστες, ο Άδωνις ήταν ο καρπός, ενώ ο Άρης ο αγριόχοιρος, διότι το ζώο τρώει τους καρπούς, γι’ αυτό οι Αιγύπτιοι στερούντο αυτήν την τροφή. Σύμφωνα με τον Ευριπίδη η Αφροδίτη πήρε το όνομα της από το γεγονός, ότι οι ερωτευμένοι είναι άφρονες. Ο Χρύσιππος δεν την ονομάζει Διώνη, αλλά Διδώνη, πιστεύοντας ότι το όνομα της προέρχεται από το –επιδιδόναι τα της γενέσεως ηδονάς- ενώ το επίθετο Κύπρις το πήρε από το ρήμα κυέω-εγκυμονώ, κυοφορώ, ενώ το επίθετο Κυθέρεια, το αποδίδει στο γεγονός ότι όχι μόνο άνθρωποι, αλλά και τα (θηρία) ζώα κυούν.

Στις καλένδες του ΑΠΡΙΛΙΟΥ, οι σεμνές γυναίκες (των μυστηρίων), τιμούσαν τη θεά ΑΦΡΟΔΙΤΗ υπέρ ομονοίας και σώφρονος βίου.
Αντίθετα οι λαϊκές γυναίκες, οι γυναίκες της μάζας, ξέφρενες λούζονταν στα ανδρικά βαλανεία (λουτρά) για θεραπεία, φορώντας στεφάνια μυρσίνης, διότι η μυρσίνη θεωρούνταν επιτήδεια για τα βρέφη και τα σώματα. Η μυρσίνη θεωρείτο το ευωδέστατο από τα αειθαλή φυτά και μόνη από όλα τα φυτά που χαίρεται τη θάλασσα, μ’ αυτήν τιμούσαν την Αφροδίτη και την Ήρα. Σε αντίστοιχη γιορτή στην Κύπρο σκέπαζαν με τομάρι, προβιά ζώου (κώδιο) ένα πρόβατο και το θυσίαζαν προς τιμήν της Αφροδίτης. Το έθιμο έφτασε στην Κύπρο από την Κόρινθο, όπου παλαιότερα έσφαζαν αγριόχοιρους, προς ανάμνησιν του θανάτου του Αδώνιδος, 
από έναν κάπρο (αγριόχοιρο).

Πλησιάζοντας τον Μάιο, οι αρχιερείς των Ρωμαίων πηγαίνοντας προς το θέατρο, 
έραιναν με άνθη τον δήμο μέσα και έξω από τα τείχη και έλεγαν ευχές υπέρ ευετηρίας (καρποφορίας) των σπόρων, παρακαλώντας τη θεά Δήμητρα.
(έθιμα που κληρονόμησαν από αντίστοιχες αρχαιοελληνικές γιορτές).

Συνεχίζεται…

Απαγορεύεται η αντιγραφή, ή αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή ολική ή μερική ή περιληπτική ή η απόδοση κατά παράφραση ή διασκευή του περιεχομένου των δημοσιεύσεων του ιστολογίου, με οποιονδήποτε τρόπο, μηχανικό, ηλεκτρονικό, ή άλλο χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια της συγγραφέως, σύμφωνα με το νόμο 2121/1993 και κανόνες του Διεθνούς Δικαίου, που ισχύουν στην Ελλάδα.

Creative Commons License
Αυτή η εργασία χορηγείται μόνο με άδεια Creative Commons Αναφορά προέλευσης-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 3.0 Μη εισαγόμενο.


Τρίτη 24 Μαρτίου 2009

ἦλθ', ἦλθε χελιδὼν-χελιδόνα, χελιδονισμοί-χελιδονίσματα



Αγερμός κατά την αρχαιότητα λεγόταν η συγκέντρωση αγαθών,
από ομάδες ατόμων είτε για θρησκευτικούς σκοπούς, είτε για την πολιτεία.


τὰ δὲ πράγματα ἀγερμὸς συναγερμός,
ἄθροισις συνάθροισις, συναθροισμὸς,
ἀθροισμός, πόρος, συναγωγή, ἔρανος,
συλλογή, σύστασις· δύσφθεγκτα δὲ τὰ λοιπά.


Στην Ρόδο, πρώτος υπέδειξε τον τρόπο συγκέντρωσης αγαθών ή χρημάτων, ο τύραννος της Λίνδου, Κλεόβουλος, που υπήρξε ένας από τους επτά σοφούς της αρχαιότητας,
τον έκτο (6ο) αιώνα προ Χριστού, όταν η πολιτεία χρειάστηκε να συγκεντρώσει χρήματα, 
λόγω οικονομικής δυσπραγίας.


Στη Ρόδο λοιπόν τα παιδιά κρατώντας κλαδιά ειρεσιώνης, δηλαδή κλαδί ελιάς ή δάφνης, στολισμένο με μαλλί και κόκκινα νήματα, γεμάτο ψωμάκια, γλυκίσματα και πήλινα κανατάκια γεμάτα λάδι και κρασί, καθώς και καρπούς, τραγουδούσαν το χελιδόνισμα.



το τραγούδι των παιδιών έλεγε:


ἦλθ', ἦλθε χελιδὼν
καλὰς ὧρας ἄγουσα,
καλοὺς ἐνιαυτούς,
ἐπὶ γαστέρα λευκά,
ἐπὶ νῶτα μέλαινα.
παλάθαν σὺ προκύκλει
ἐκ πίονος οἴκου
οἴνου τε δέπαστρον
τυροῦ τε κάνυστρον.
καὶ πυρῶν
ἁ χελιδὼν καὶ λεκιθίταν
οὐκ ἀπωθεῖται. πότερ' ἀπίωμες ἢ λαβώμεθα;
εἰ μέν τι δώσεις· εἰ δὲ μή, οὐκ ἐάσομεν,
ἢ τὰν θύραν φέρωμες ἢ θοὐπέρθυρον
ἢ τὰν γυναῖκα τὰν ἔσω καθημέναν·
μικρὰ μέν ἐστι, ῥᾳδίως νιν οἴσομες.
ἂν δὴ φέρῃς τι,
μέγα δή τι φέροιο.
ἄνοιγ' ἄνοιγε τὰν θύραν χελιδόνι·
οὐ γὰρ γέροντές ἐσμεν, ἀλλὰ παιδία.


δηλαδή:




ήλθε, ήλθε χελιδόνι
καλές ώρες φέροντας,
χρόνους καλούς,
με λευκή κοιλιά
και μαύρη ράχη.
Βγάλε αρμαθιά
απ' το πλουσιόσπιτο
ένα ποτήρι κρασιού
ένα καλαθάκι τυριού
και σταριού.
Το χελιδόνι δεν αρνείται
και ψωμί μ' αυγά 
(ή ψωμί από κουκιά).
Δεν φεύγει.
Να αποχωρίσουμε ή θα λάβουμε κάτι;
Τι απ' τα δυο, θα μας δώσεις
ή θα φύγουμε;
Θα μας δώσεις; ή όχι δεν σ' αφήνουμε
ή την θύρα θα πάρουμε ή το υπέρθυρο
ή την γυναίκα σου που κάθεται μέσα
την μικρόσωμη, εύκολα θα την σηκώσουμε

αν λοιπόν φέρεις κάτι
φέρε κάτι μεγάλο
άνοιξε, άνοιξε την θύρα στο χελιδόνι
δεν είμαστε γέροντες, αλλά μικρά παιδιά


απόδοση κειμένου: Χρυσούλα Ματσιαρόκου




Αξίζει να δούμε πως διασώθηκε το χελιδόνισμα στη Ρόδο:


Το χελιδόνιμ πέπεται
πάει και πάλιν έρκεται
και τραγουδά και χαίρεται
και φέρνει μας μήνυμαν
πως είν' άνοιξη καιρού
και άρχιση καλοκαιριού
Και εσείς εμάς τον κόπο μας
να μας πληρώσετε πολλά
κοσάρια, γρόσια και αυγά
όχι από ένα κι' από δυο
αλλά από έξη κι' απ' οχτώ.


Ήρθε, ήρθε χελιδόνα,
φέρνοντας καλοκαιριά
και καλή χρονιά,
στην κοιλιά της άσπρη
και στη ράχη μαύρη.


Το έθιμο επιβίωσε για πολλούς αιώνες, οπότε το συνέχισαν και οι Ρωμαίοι και μέσω του Βυζαντίου επέζησε μέχρι τις μέρες μας.


Το χελιδόνισμα με τα χρόνια απέκτησε και χαρακτήρα καλωσορίσματος, τραγουδώντας το, έδιωχναν τις κρύες μέρες του χειμώνα και χαιρέτιζαν τις γόνιμες μέρες της Άνοιξης.
Μέσα από τα Λουπερκάλια, που ήταν γιορτή των Ρωμαίων, τον μήνα Φεβρουάριο, αντίστοιχη των γιορτών των Ελλήνων προς τιμήν του Πάνα, επιβίωσαν παρόμοια έθιμα.
Οι Ρωμαίοι είχαν αφιερώσει την γιορτή στο βοσκό Λούπερκο, που έσωσε τα δίδυμα αδέλφια Ρέμο και Ρωμύλο. Η γιορτή ήταν γιορτή των Ψυχών, αλλά για τον απλό κόσμο, ήταν γιορτή γονιμότητας και ευημερίας. Μέσα από τους Ρωμαίους και την Βυζαντινή εποχή έφτασε και στην αυλή των Βυζαντινών αυτοκρατόρων, όπου εύχονταν για τον αυτοκράτορα στους ιππικούς αγώνες της Κωνσταντινουπόλεως:


«Ιδε το έαρ το γλυκύ πάλιν επανατέλλει,
φέρον υγείαν και χαράν και την ευημερίαν».


Μέχρι πριν λίγα μόλις χρόνια, τα παιδιά τον Μάρτη, σε άλλα μέρη την 1η μέρα του μήνα, σε άλλες περιοχές κατά την εαρινή ισημερία της 21ης Μαρτίου,
γύριζαν στα σπίτια των χωριών με ένα ξύλινο αρθρωτό ομοίωμα χελιδόνας και τραγουδούσαν τα χελιδονίσματα, ένα τραγούδι που λεγόταν για το καλοσώρισμα της Άνοιξης και της αναγέννησης της φύσης και ήταν ένας τρόπος να μαζεύουν αγαθά από τα σπίτια που περνούσε το χελιδόνι. Όλοι θεωρούσαν υποχρέωση και καλοτυχία να περάσει η χελιδόνα από το σπίτι και ο καθένας έδινε ότι μπορούσε από το βιος του, για καλοτυχία, ευημερία του σπιτιού. Επειδή ο Μάρτης ήταν πάντοτε μήνας νηστείας, και τα αυγά ήταν περίσσια, συνήθως έδιναν αυγά που τα παιδιά τα μάζευαν για το Πάσχα, αλλά και ο καθένας έδινε ότι αγαθά παρήγαγε και είχε περίσσια
(λάδι, αλεύρι, φρούτα, ξηρούς καρπούς κλπ.)


Είναι εκπληκτικό, με την πάροδο τόσων αιώνων τίποτε δεν άλλαξε μέχρι πριν σαράντα πενήντα χρόνια. Στο χέρι μας είναι να μην ξεχάσουμε.




Σε κάθε τόπο της Ελλάδας, το τραγούδι ήταν διαφορετικό.
Στον τόπο καταγωγής μου,τις Σέρρες έλεγαν,
φοβερίζοντας πως θα κλέψουν την κότα:


Χελιδόνα έρχετι απ' τη Μαύρη θάλασσα
θάλασσα κι αν πέρασε, έκατσε κι ελάλησε.
Έμαθε τα γράμματα, γράμματα σπουδάματα
γράμματα Ελληνικά που μαθαίνουν τα πιδιά
τα πιδιά απ' το δάσκαλο.
«Δάσκαλος μας έστειλε να μας δώστε πέντε αυγά.
Κι αν δεν δίντε πέντε αυγά παίρνουμε την κλωσσαριά.
Να γεννά και να κλωσά και να σέρνει τα πουλιά.




Στην Χαλκιδική το χελιδόνισμα καθαρά αναφέρει το μάζεμα αυγών για το Πάσχα,
αυγά που είναι σύμβολο αναγέννησης και ανάστασης.


Χελιδόνα έρχεται απ' την Αραβιά,
φέρνει–φέρνει Άνοιξη φέρνει και καλοκαιριά
και ’μεις για τούτο ήρθαμε να σας παρακαλέσουμε
να μας δώστε πέντε αυγά , πέντε αυγά, πέντε κοκά
κι άλλα πέντε την Πασχαλιά
να γεννάει η κλωσαριά
και να σέρνει τα πουλιά
ως η μάνα τα παιδιά.

Μάρτς μας ήρθε
καλώς μας ήρθε
τα δένδρα ανθίζουν
τα λιβάδια πρασινίζουν
και τα ζώα χαίρουνται .
Έξω ψύλλοι, ποντικοί
μέσα υγεία και χαρά
και το Πάσχα μας με γεια.
Να ζήστε ν’ ακούστε
Χελιδόνα αμήν.




Από την αρχαιότητα, μέχρι σήμερα το χελιδόνι, πάντα φέρνει χαρά και προσδοκία για καλύτερες μέρες, αφού αρχίζει η Άνοιξη και ο ζωοδότης ήλιος, χαρίζει σε όλους ευεξία, και υγεία.
Ας διδάξουμε λοιπόν στα παιδιά και στα εγγόνια μας το τραγούδι της χελιδόνας, είναι τόσο όμορφο, και η ιστορία του χάνεται στα βάθη της αρχαιότητας.
Επέζησε τόσα χρόνια, ας βοηθήσουμε όλοι μαζί να διατηρηθεί, άλλωστε δεν έμειναν και πολλά όμορφα πράγματα για τα παιδιά, ας τους μάθουμε να σέβονται την φύση μέσα από το τραγούδι της χελιδόνας.


Χελιδόνιν έρχεται,
θάλασσαν απέρασε,
τη φωλιά θεμέλιωσε,
κάθισε και ελάλησε :
- Μάρτη , Μάρτη χιονερέ
και Φλεβάρη βροχερέ,
ο Απρίλης ο γλυκύς
έφτασε, δεν είν' μακρύς.
Τα πουλάκια κελαηδούν,
τα δεντράκια φυλλανθούν,
τα ορνίθια να γεννούν
αρχινούν και να κλωσούν.
Τα κοπάδια ξεκινούν
ν΄ ανεβαίνουν στα βουνά,
τα κατσίκια να πηδούν
και να τρώγουν τα κλαδιά.
Έπαψαν τα παγητά
και τα χιόνια κι ο βοριάς.
Μάρτη , Μάρτη χιονερέ
και Φλεβάρη λασπερέ
ήρθ' ο Απρίλης ο καλός.
Ήρθε πάλι η Χελιδόνα,
ήρθε πάλι η Μελιδόνα
απ' τη θάλασσα μακριά
και μας έφερε καλά,
τη δροσιά και τη χαρά
και τα κόκκινα αυγά.
Χελιδόνα έρχεται
απ' την Άσπρη Θάλασσα
θάλασσαν επέρασε
και σπυρί κονόμησε
κάθισε και λάλησε.
Χελιδόνι μου γοργό,
που 'ρθες απ' την έρημο,
τι καλά μας έφερες;
- Την υγεία και τη χαρά
και τα κόκκινα τ' αυγά.
Το Μάη λαλούν οι πέρδικες,
το Μάη λαλούν τ' αηδόνια
Το Μάη κατεβαίνουνε στις βρύσες τα τρυγόνια.
Το Μάη εγεννήθηκα
και μάγια δεν φοβώμαι
εκτός αν με μαγέψουνε
στην κλίνη που κοιμώμαι.
Ήρθε, ήρθε χελιδόνα,
ήρθε κι άλλη μελιηδόνα,
κάθισε και λάλησε
και γλυκά κελάδησε.
«Μάρτη, Μάρτη μου καλέ,
και Φλεβάρη φοβερέ,
κι αν φλεβίσεις κι αν τσικνίσεις,
καλοκαίρι θα μυρίσεις.
Χελιδόνα έρχεται
απ' τη μαύρη θάλασσα
πύργον εθεμελίωσε.
Κάθισε και λάλησε
και γλυκά κελάηδησε!
Μάρτη, Μάρτη μου καλέ
και Φλεβάρη θλιβερέ,
ο Απρίλης ο γλυκής
έφτασε σε 'ναι μακρύς!
Μώρ' κυρά, καλή κυρά,
έμπα στο κελάρι σου,
φέρ' αυγά σαρακοστιανά,
ώσπου νά' ρθ' η Πασχαλιά,
με τα κόκκινα τ' αυγά.




Την 21η του μήνα, ημέρα εαρινής ισημερίας, είδα μέσα στην πόλη τα πρώτα χελιδόνια να πετούν, θα τα χαίρομαι κάθε μέρα καθώς πετούν κάθε απόγευμα μπροστά από το μπαλκόνι, καθώς θα πίνω το καφεδάκι μου. ΚΑΛΩΣ ΉΛΘΑΝ.


Ποιά ήταν η χελιδόνα στον ελληνικό μύθο;
δείτε την ιστορία της
Πρόκνης και της Φιλομήλας στις ετικέτες μύθοι






Μη ξεχάσετε να πείτε στα μικρά σας να πετάξουν τον Μάρτη στην χελιδόνα να φτιάξει την φωλιά της...






Απαγορεύεται η αντιγραφή, ή αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή ολική ή μερική ή περιληπτική ή η απόδοση κατά παράφραση ή διασκευή του περιεχομένου των δημοσιεύσεων του ιστολογίου, με οποιονδήποτε τρόπο, μηχανικό, ηλεκτρονικό, ή άλλο χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια της συγγραφέως, σύμφωνα με το νόμο 2121/1993 και κανόνες του Διεθνούς Δικαίου, που ισχύουν στην Ελλάδα.
Creative Commons License
Αυτη η εργασία χορηγείται μόνο με άδεια Creative Commons Αναφορά προέλευσης-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 3.0 Μη εισαγόμενο.

Τετάρτη 18 Μαρτίου 2009

Πρίαμος, αγοραστός για έναν κεφαλόδεσμο Τροία 2


Απόγονος του Ίλου υπήρξε και ο φημισμένος για τα πλούτη του βασιλιάς Πρίαμος.
Ας δούμε όμως την ιστορία του.

Ο Ίλος παντρεύτηκε την Ευρυδίκη, την κόρη του Αδράστου, απέκτησε όμως και παιδιά από την Στρυμώ την κόρη του ποτάμιου θεού Σκάμανδρου, από την Λευκίππη και γέννησε τον Λαομέδοντα, που πήρε για σύζυγο του την Πλακία του Θηρέως και γέννησε τον Τιθωνό, τον Λάμπο, τον Κλυτίο, τον Ικετάονα, τον Ποδάρκη (Πρίαμο) και θυγατέρες, την Ησιόνη, την Κίλλα και την Αστυόχη. Με την νύμφη Καλύβη, ο Λαομέδοντας γέννησε τον Βουκολίωνα. [Τον γιο του τον Τιθωνό, τον άρπαξε η Ηώς και τον πήρε μαζί της στην Αιθιοπία και γέννησε μαζί του τον Ημαθίωνα και τον Μέμνονα. ]

Ο Λαομέδοντας διαδέχτηκε τον πατέρα του και έγινε βασιλιάς του Ιλίου και άρχισε να χτίζει μεγάλα τείχη γύρω από την πόλη. Στο τεράστιο έργο του προσέλαβε με μισθό τους θεούς Απόλλωνα και τον Ποσειδώνα, οι οποίοι τελούσαν υπό περίοδο καθαρμού και έπρεπε να υπηρετούν θνητούς. Έναν ολόκληρο χρόνο οι δύο θεοί υπηρέτησαν τον Λαομέδοντα.
Σύμφωνα με τον Όμηρο, ο Απόλλωνας εκτελούσε χρέη ποιμένα (βοσκού) στο όρος Ίδη.
Όταν έπρεπε να πληρώσει τους θεούς για τις υπηρεσίες που του προσέφεραν ο Λαομέδοντας αρνήθηκε να καταβάλλει όσα όφειλε και απείλησε τον θεό Απόλλωνα, ότι θα τον πουλούσε ως δούλο.

Ο Απόλλωνας και ο Ποσειδώνας οργίστηκαν με την συμπεριφορά του Λαομέδοντα και αποφάσισαν να τον τιμωρήσουν.


Ένα τεράστιο κήτος,στάλθηκε από τον Ποσειδώνα στη Θάλασσα της περιοχής και δεν μπορούσε κανένας να βγει για ψάρεμα. Πολλές φορές μάλιστα, το τέρας κατά την πλημμυρίδα πλησίαζε τόσο κοντά στις ακτές, που έτρωγε ακόμη και ανθρώπους.

Ο Απόλλωνας έστειλε λιμό στην πόλη. Αφόρητη ζέστη έπληττε την περιοχή και καιγόταν τα σπαρτά, οπότε απελπισία επικρατούσε στο βασίλειο του Λαομέδοντα, καθώς δεν υπήρχε τροφή ούτε από τη γη, ούτε από τη θάλασσα.


Ο Λαομέδοντας ζήτησε χρησμό για την συμφορά που τον βρήκε και ο χρησμός όριζε να δοθεί η κόρη του Ησιόνη ως τροφή στο κήτος για να πάψει η συμφορά.
Στη δύσκολη αυτή στιγμή ο Λαομέδοντας ζήτησε την βοήθεια του Ηρακλή, που εκείνη την εποχή εκστράτευε μαζί με τους Αργοναύτες. Ο Ηρακλής ως μισθό για την λύτρωση της Ησιόνης ζήτησε τα περίφημα άλογα του Λαομέδοντα, που τοι θεοί είχαν χαρίσει στον πρόγονο του τον Τρώα και τώρα ανήκαν σ' αυτόν.

(Τα άλογα αυτά, ήταν του προγόνου των Τρώων Εριχθόνιου, που γέννησε τον Τρώα, και παιδιά του Τρώα, ήταν ο Ίλος, ο Ασάρακος και ο Γανυμήδης. Το Γανυμήδη απήγαγαν οι θεοί και τον κράτησαν ως οινοχόο στους Ουρανούς, και αντί αυτού, έδωσαν οι θεοί στον Τρώα, ένα ζευγάρι αθανάτων ίππων. Από αυτούς τους ίππους ο απόγονος Εριχθόνιος, γιος του Δάρδανου, που στην εποχή του θεωρούνταν ο πλουσιότατος των θνητών ανθρώπων, έφτασε να κληρονομήσει 3.000 ίππους. Οιίπποι ήταν τόσο ωραίοι, ώστε τους ερωτεύτηκε ο Βορέας ο άνεμος, και γέννησε από αυτούς δώδεκα πώλους (πουλάρια), που σκιρτούσαν επί των άκρων των σιτηρών χωρίς να τα καταπλακώνουν και πατούσαν πάνω στα κύματα, χωρίς να καταποντίζονται.)

Ο Λαομέδοντας δέχτηκε αλλά όταν ο Ηρακλής έσωσε την Ησιόνη και σκότωσε το κήτος, εκείνος και πάλι αθέτησε την υπόσχεση του και δεν έδωσε τα άλογα στον Ηρακλή. Ο Ηρακλής επέστρεψε στο Ίλιον και κυρίεψε την πόλη, πολλά χρόνια πριν τον Τρωϊκό πόλεμο , που περιγράφει ο Όμηρος, σκότωσε με τα βέλη του τον Λαομέδοντα και όλα τα αγόρια του, εκτός από τον Ποδάρκη (Πρίαμο), διότι βοήθησε τον Ηρακλή και τους Αργοναύτες να κυριέψουν το Ίλιον. Ο Ηρακλής έδωσε την κόρη του Λαομέδοντα ως σύζυγο στον φίλο του Τελαμώνα.


Μετά την καταστροφή του Ιλίου, ο Ποδάρκης σύρθηκε ως δούλος.
ἡνίκα ἡ Τροία ὑφ' Ἡρακλέος ἐπορθήθη, ἤγετο
αἰχμάλωτος ὁ Πρίαμος τὸ τηνικαῦτα Ποδάρκης καλούμενος

Ο Ηρακλής όμως, έδωσε την ευκαιρία στην Ηνιόνη να εξαγοράσει την ελευθερία του αδελφού της.

...τότε δὲ Ἡρακλῆς τῇ Ἡσιόνῃ χαρίζεται ὃν ἂν θέλῃ
τῶν αἰχμαλώτων ὠνήσασθαι, ἡ δὲ τὴν ἑαυτῆς δοῦσα
τὴν χρυσῆν αὐτῆς καλύπτραν ἐπρίατο αὐτόν, ὅθεν
ἐκλήθη Πρίαμος καὶ κατέλιπεν αὐτὸν ἐν τῇ πατρίδι
ἐλπίζουσα αὐτὴν ὑπ' αὐτοῦ ἀνασταθῆναι, ὃ καὶ γέγονεν.

Έτσι η αδελφή του Πριάμου, η Ησιόνη, έδωσε το χρυσό της κεφαλόδεσμο και τον εξαγόρασε, γι' αυτό από τότε ο Ποδάρκης ονομάστηκε Πρίαμος, δηλαδή αγοραστός, (από το ρήμα πρίημι=αγοράζω), διότι εξαγοράστηκε η ελευθερία του, με την ελπίδα να αναστηθεί κάποτε το βασίλειο της Τροίας, όπως και έγινε.

<Πρίαμος>, ὄνομα κύριον· ἐκ τοῦ πρίημι τὸ ἀγοράζω,
πρίαμαι, Πρίαμος· ἐπράθη γὰρ καὶ διὰ τοῦτο καὶ
ταύτης τῆς ἐπωνυμίας ἔτυχεν,ὠνητὸς αἰθαλωτὸν
εἰς πάτραν μολῶν·

Είναι ο γνωστός μας Πρίαμος, που αργότερα έγινε βασιλιάς του Ιλίου, άνδρας καλός, δίκαιος, αγαπητός από το λαό του.


Απαγορεύεται η αντιγραφή, ή αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή ολική ή μερική ή περιληπτική ή η απόδοση κατά παράφραση ή διασκευή του περιεχομένου των δημοσιεύσεων του ιστολογίου, με οποιονδήποτε τρόπο, μηχανικό, ηλεκτρονικό, ή άλλο χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια της συγγραφέως, σύμφωνα με το νόμο 2121/1993 και κανόνες του Διεθνούς Δικαίου, που ισχύουν στην Ελλάδα.


Creative Commons License
Αυτή η εργασία χορηγείται μόνον με άδεια Creative Commons Αναφορά προέλευσης-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 3.0 Μη εισαγόμενο.

Δευτέρα 16 Μαρτίου 2009

η υφαντική τέχνη ως επάγγελμα επιβίωσης


Από την αρχαιότητα οι γνώσεις των γυναικών στην υφαντική τέχνη, πολλές φορές στάθηκαν σανίδα σωτηρίας σε δύσκολες στιγμές, και τις έβγαλαν από την απόγνωση, βοηθώντας τες να ορθοποδήσουν και να επιβιώσουν με αξιοπρέπεια.


Μια τέτοια αναφορά βρίσκουμε στα
Αργοναυτικά του Απολλώνιου του Ρόδιου

Κλωστήρα γυνή ταλαεργός (υφάντρα κουρασμένη)


οἷον ὅτε κλωστῆρα γυνὴ ταλαεργὸς ἑλίσσει
ἐννυχίη: τῇ δ' ἀμφὶ κινύρεται ὀρφανὰ τέκνα
χηροσύνῃ πόσιος: σταλάει δ' ὑπὸ δάκρυ παρειὰς


Όπως η κουρασμένη υφάντρα γυρίζει όλη νύχτα το αδράχτι, και γύρω της κλαίνε τα ορφανά παιδιά της, γιατί είναι χήρα, κι από τα μάγουλα της κυλούν τα δάκρυα καθώς θρηνεί για τη φρικτή μοίρα που τη βρήκε.



Παρόμοιο περιστατικό περιγράφει
και ο Λουκιανός στους Διαλόγους του:

ΚΡΩΒΎΛΗ (χήρα)


εχάλκευε γάρ καί μέγα ήν όνομα
αυτού εν Πειραιεί, καί πάντων εστίν ακούσαι
διομνυμένων ή μήν μετά Φιλίνον μηκέτι έσεσθαι
άλλον χαλκέα.
μετά δέ τήν τελευτήν τό μέν πρώτον
αποδομένη τάς πυράγρας καί τόν άκμονα καί σφύραν
δύο μνών, μήνας από τούτων επτά διετράφημεν:
είτα νύν μέν υφαίνουσα, νύν δέ κρόκην κατάγουσα ή
στήμονα κλώθουσα εποριζόμην τά σιτία μόλις:


Όταν λοιπόν πέθανε εκείνος που ήταν χαλκιάς,
όνομα ξακουστό στον Πειραιά,
στην αρχή πούλησα για δύο (2) μνές τις μασιές του,
το αμόνι και το σφυρί, κι έτσι ζήσαμε.
Ύστερα, τη μια υφαίνοντας, την άλλη γνέθοντας
και κλώθοντας το στημόνι,
είδα κι έπαθα να κερδίζω το ψωμί μας.

Ενώ ο Έκτορας, στην Ιλιάδα του Ομήρου, αποχαιρετά τους γονείς του και την γυναίκα του Ανδρομάχη, που κρατά στην αγκαλιά της το παιδί τους, και της λέει πως πρέπει να πάει στη μάχη, να υπερασπιστεί την πατρίδα και το σπίτι του, λέγοντας της πως δεν θέλει να σκέφτεται πως ίσως κάποια μέρα την σύρουν αιχμάλωτη να υπηρετεί υφαίνοντας, στις προσταγές των εχθρών τους:

Ομήρου Ιλιάς

...ὅσσον σεῦ, ὅτε κέν τις Ἀχαιῶν χαλκοχιτώνων
δακρυόεσσαν ἄγηται ἐλεύθερον ἦμαρ ἀπούρας·
καί κεν ἐν Ἄργει ἐοῦσα πρὸς ἄλλης ἱστὸν ὑφαίνοις...

όσο για σένα, όταν χαλκάρματος κάποιος Αργείτης πάρει, τη λευτεριά σου και ξοπίσω του σε σέρνει δακρυσμένη, και στο Άργος πέρα υφαίνεις έπειτα στον αργαλειό μιας ξένης.

απόδοση: ΕΥΓΕΝΙΑ ΚΟΎΚΟΥΡΑ

Ενώ αργότερα θέλοντας να την καθησυχάσει, της λέει να ασχοληθεί με το υφαντό της, και εκείνος μαζί με όλους τους Τρώες θα φροντίσουν για την ασφάλεια όλων:


Ἀλλ᾽ εἰς οἶκον ἰοῦσα τὰ σ᾽ αὐτῆς ἔργα κόμιζε
ἱστόν τ᾽ ἠλακάτην τε, καὶ ἀμφιπόλοισι κέλευε
ἔργον ἐποίχεσθαι· πόλεμος δ᾽ ἄνδρεσσι μελήσει
πᾶσι, μάλιστα δ᾽ ἐμοί, τοὶ Ἰλίῳ ἐγγεγάασιν.


Αλλ’ άμε σπίτι, έχει στον νουν τα έργα τα δικά σου,
την ηλακάτην, τ’ αργαλειό, και πρόσταζε τες κόρες
να εργάζωνται. Στον πόλεμον θα καταγίνουν όλοι
οι άνδρες που εγεννήθησαν στην Τροίαν κι εγώ πρώτος.»

μετάφραση: Ιάκωβου Πολυλά


Απαγορεύεται η αντιγραφή, ή αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή ολική ή μερική ή περιληπτική ή η απόδοση κατά παράφραση ή διασκευή του περιεχομένου των δημοσιεύσεων του ιστολογίου, με οποιονδήποτε τρόπο, μηχανικό, ηλεκτρονικό, ή άλλο χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια της συγγραφέως, σύμφωνα με το νόμο 2121/1993 και κανόνες του Διεθνούς Δικαίου, που ισχύουν στην Ελλάδα.


Creative Commons License
Αυτή η εργασία χορηγείται μόνον με άδεια Creative Commons Αναφορά προέλευσης-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 3.0 Μη εισαγόμενο.

Σάββατο 7 Μαρτίου 2009

οι εργαζόμενες της κλωστοϋφαντουργίας και η 8η Μαρτίου ως ημέρα της γυναίκας

Το 1857 στην πόλη της Ν. Υόρκης, γυναίκες που εργάζονταν σε εργοστάσια κλωστοϋφαντουργίας, ξεσηκώθηκαν και διαμαρτυρήθηκαν για τις άθλιες συνθήκες εργασίας και τις ιδιαίτερα χαμηλές αμοιβές τους. Σημειωτέον ότι την εποχή εκείνη οι άνδρες είχαν εξασφαλίσει και καθιερώσει το 8ωρο καθημερινής εργασίας και μισθούς κατά πολύ ανώτερους των αντίστοιχων γυναικείων. Αντίθετα οι γυναίκες αναγκάζονταν να εργάζονται ως σκλάβες, όσες ώρες επιθυμούσαν να τις απασχολούν τα αφεντικά, ξεπερνώντας το 12ωρο και το 15ωρο σε πολλές περιπτώσεις. Ξεσηκώθηκαν λοιπόν διεκδικώντας 10ωρο καθημερινής εργασίας. Τα επεισόδια και η επιθετικότητα ήταν πρωτοφανή και η εξέγερση πνίγηκε στο αίμα.

Δύο χρόνια αργότερα, οι γυναίκες της κλωστοϋφαντουργίας, ίδρυσαν το πρώτο γυναικείο συνδικάτο. Άτυπα η 8η Μαρτίου, στα επόμενα χρόνια, επιλέκτηκε ως ημερομηνία διαμαρτυρίας των εργαζομένων γυναικών.

Το 1908 στη Ν. Υόρκη, 15.000 γυναίκες απαίτησαν λιγότερες ώρες εργασίας, καλύτερες αμοιβές και δικαίωμα ψήφου. Το 1909 προτάθηκε στην Αμερική ημέρα γιορτής των γυναικών, από το σοσιαλιστικό κόμμα Αμερικής, δίχως να καθοριστεί ημερομηνία.

Το 1910 έγινε η δεύτερη διεθνής συνάντηση γυναικών στην Κοπεγχάγη. Η Κλάρα Ζέτκιν, γερμανίδα σοσιαλίστρια, υπέβαλε αίτηση να καθιερωθεί διεθνής ημέρα γιορτής της γυναίκας, χωρίς όμως να καθιερωθεί ημερομηνία.

Το 1911 η 19 Μαρτίου, ορίστηκε ως διεθνής ημέρα γιορτής της γυναίκας, από εκατομμύρια Ευρωπαίες, με πρώτες τις χώρες της Αυστρίας, Δανίας, Γερμανίας και Ελβετίας.

Στις 25 Μαρτίου, 1911 η πυρκαγιά σε εργοστάσιο παραγωγής ενδυμάτων, στη Ν. Υόρκη, στοίχισε τον τραγικό θάνατο 140 εργαζομένων γυναικών, τις οποίες είχαν κλειδώσει μέσα στο εργοστάσιο, και φανέρωσε την αθλιότητα των συνθηκών εργασίας, με τον πιο οδυνηρό τρόπο.
Μέσα στον πανικό της πυρκαγιάς, σε όροφο πολυόροφου κτιρίου, όπου στεγαζόταν το εργοστάσιο, δεν βρέθηκε κάποιος υπεύθυνος να ξεκλειδώσει τις πόρτες, με αποτέλεσμα οι πυροσβέστες να μην μπορέσουν να διασώσουν πολλές από τις εργαζόμενες, λόγω των ελλειπών μέτρων ασφαλείας, που γενικά επικρατούσαν, και έτσι οι εργαζόμενες πλήρωσαν με την ζωή τους τον υψηλό αυτό φόρο αίματος.



από τα παράθυρα που είναι μαρκαρισμένα

με χ πήδηξαν 50 γυναίκες για

να γλυτώσουν από τις φλόγες



πτώματα 40 γυναικών από τα αποκαΐδια του
καμένου εργοστασίου, δύο ώρες αργότερα διαπιστώθηκε
ότι δύο από τις γυναίκες ήταν ακόμη ζωντανές



Το 1913 παραμονή του Α΄ παγκοσμίου πολέμου, οι γυναίκες της Ευρώπης, την 8η Μαρτίου διαδήλωσαν υπέρ της ειρήνης.

Μετά την Οκτωβριανή επανάσταση, η φεμινίστρια Αλεξάνδρα Κολλαντάι, έπεισε το Λένιν
να καθιερώσει την 8η Μαρτίου ως γιορτή, στη Σοβιετική ένωση. Η ημέρα καθιερώθηκε ως ημέρα της γυναίκας, αλλά παρέμεινε ως εργάσιμη, μέχρι το 1965, οπότε και καθιερώθηκε ως ημέρα αργίας στη Ε.Σ.Σ.Δ.




Σοβιετική αφίσα του 1932, αφιερωμένη στην 8η Μαρτίου, με σαφές πολιτικό χαρακτήρα, που υπογράμμιζε το ρόλο του σοβιετικού κράτους στην απελευθέρωση των γυναικών, βγάζοντας τες από την κουζίνα και τη θέση του πολίτη β΄ κατηγορίας. Το κακό γι' αυτές ήταν ότι γλύτωσαν από την εξουσία των ανδρών και βρέθηκαν να εξουσιάζονται από ολόκληρο το κράτος.

Με τον καιρό, η ημέρα εξελίχθηκε σε εορτασμό χωρίς πολιτικές προεκτάσεις, τιμώντας τη γυναίκα κυρίως για την την μητρότητα και την προσφορά της στην οικογένεια. Παιδιά και σύζυγοι, στα περισσότερα ανεπτυγμένα κράτη, συνηθίζεται να προσφέρουν,
δωράκια, σοκολάτες και λουλούδια
(με χαρακτηριστικές τις κίτρινες μιμόζες των Ιταλών),
ως έκφραση εκτίμησης της προσφοράς των γυναικών.


Η ημέρα έχασε το πολιτικό της νόημα, αν και ακόμη και στα στις πιο αναπτυγμένες χώρες δεν έχουν ικανοποιηθεί τα αιτήματα και οι όροι εργασίας των γυναικών, ισότιμα με τους άνδρες. Οι γυναίκες για την ίδια ακριβώς εργασία, αμοίβονται τουλάχιστον 20% λιγότερο, από τους άνδρες συναδέλφους τους.

Ο εορτασμός σήμερα περισσσότερο από κάθε άλλη φορά, είναι αναγκαίο να λάβει και πάλι τον πολιτικό χαρακτήρα του, μιας και το αίτημα πλήρους ισότητας των δύο φύλων σε όλο τον κόσμο παραμένει ανικανοποίητο, και φαντάζει ως ανεκπλήρωτο όνειρο, λόγω της ανεργίας που φουντώνει σε όλο τον πλανήτη.

Στην βόρεια Ελλάδα γυναίκες, κλεισμένες ως κατεψυγμένος αρακάς, σε ψυγεία βιομηχανίας τροφίμων, παραπέμπουν σε καταστάσεις τριτοκοσμικών χωρών, όπου τα δικαιώματα των γυναικών καταπατώνται ασύστολα και οι συνθήκες εργασίας, είναι και πάλι ζήτημα αναγκαίο και επίκαιρο.

Για την ιστορία των δικαιωμάτων των γυναικών, αξίζει να αναφέρουμε ότι το 1869, ο βρετανός βουλευτής John Stuart Mill, ήταν ο πρώτος πολιτικός που απαίτησε δικαίωμα ψήφου των γυναικών, ενώ η Νέα Ζηλανδία ήταν η πρώτη χώρα στον κόσμο, που έδωσε ψήφο δικαίωμα ψήφου στις γυναίκες, στις 19 Σεπτεμβρίου 1893.

Δυστυχώς ακόμη και σήμερα σε χώρες όπου επικρατούν δικτατορικά καθεστώτα, οι γυναίκες δραστηριοποιούνται και αγωνίζονται ακόμη και για βασικά δικαιώματα. Οι πόλεμοι καθιστούν τις γυναίκες και ιδιαίτερα τα μικρά κορίτσια εκτεθειμένα στις ορέξεις αιμοσταγών στρατιωτών.

Σε πολλές περιπτώσεις δυστυχώς σε πάρα πολλά μέρη του πλανήτη, κορίτσια και γυναίκες αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους, χωρίζονται από τις οικογένειες τους και μένουν ως έρμαια, εκτεθειμένες σε επιθέσεις ανδρών. Αναγκάζονται να ανταλλάξουν το κορμί τους, παίρνοντας ως αντάλλαγμα προστασία, κατάλυμα ή λίγα τρόφιμα.
Ο βιασμός και η σεξουαλική βία σε συνθήκες πολέμου ή δικτατορικών καθεστώτων, καθίσταται συστηματικά ως όπλο πολέμου με στόχο κυρίως γυναίκες και κορίτσια, ακόμη και μωρά προκαλώντας ιατρικές, ψυχολογικές και κοινωνικές συνέπειες.


(γυναίκες της Βαγδάτης διεκδικούν καλύτερο αύριο γι' αυτές και τα παιδιά τους στο Ιράκ)

Τα ταμπού και οι ο κοινωνικός στιγματισμός, είναι τα επακόλουθα της σεξουαλικής βίας, που παρατηρείται σε πολλλά σημεία του πλανήτη. Οι γυναίκες μετά από το βιασμό, αντιμετωπίζουν και τον κοινωνικό στιγματισμό, ακόμη και το θάνατο, ιδιαίτερα σε καθεστώτα φονταμεταλισμού, όπου θρησκευτικές ακρότητες επιβάλλουν ακόμη και το θάνατο, αν μαθευτεί ο βιασμός των γυναικών.





οι εικόνες τα λένε όλα

152 χρόνια μετά την εξέγερση των εργατριών
της Ν. Υόρκης, μόνο σε ορισμένα μέρη του
πλανήτη, οι γυναίκες έχουν αποκτήσει δικαιώματα στη ζωή και την εργασία και δυστυχώς το μέλλον ακόμη και για αυτές προβάλλει αβέβαιο, με την ανεργία να κτυπά την πόρτα ακόμη και των ιδιαίτερα αναπτυγμένων χωρών, όπου όχι μόνο οι γυναίκες αλλά και οι άνδρες καλούνται να ξεχάσουν το 8ωρο και την ασφάλιση και να επιστρέψουν στον εφιάλτη του παρελθόντος, όπου έπρεπε να δουλεύουν απεριόριστα, χωρίς δικαιώματα.
Όλοι μαζί καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε τον εφιάλτη με ψυχραιμία και συλλογικότητα, ελπίζοντας ότι θα ξημερώσουν καλύτερες μέρες και δεν θα αντιμετωπίσουν τόσο δύσκολες καταστάσεις τα παιδιά μας.

Σήμερα έχουμε βρεθεί παγιδευμένες ανάμεσα στο δίλημμα καριέρα ή οικογένεια;
Φορτωθήκαμε περισσότερες ευθύνες από όσες λογικά αντέχει ένας άνθρωπος, ακροβατούμε σε τεντωμένο σχοινί, προσπαθώντας να κρατήσουμε τις ισορροπίες, ανάμεσα στην προσωπική εξέλιξη, την ανάγκη για επιβεβαίωση και τις ευθύνες της οικογένειας.



Αφιερώνω σε όλες το τραγούδι
"είμαι η Μαίρη Παναγιωταρά"
που με τόση ευαισθησία έγραψε ο Λουκιανός Κηλαηδόνης, που μέσα σε λίγους στίχους τα λέει όλα, γιατί αν πιάσουμε και την σεξιστική θέση, στην οποία η σημερινή κοινωνία τοποθετεί τη γυναίκα, θα γράφω για ώρες.

ΜΙΑ ΜΕΡΑ ΜΙΑΣ ΜΑΙΡΗΣ

Είμαι η Μαίρη Παναγιωταρά μια εργαζόμενη μητέρα μια καλή νοικοκυρά.
Δεν είμαι τίποτα το σπέσιαλ, το καταπληκτικό, είμαι αυτό που λέμε δείγμα τυπικό.

Μόλις ξυπνήσω το πρωί, πολύ πρωί, πριν ξημερώσει δηλαδή καλά-καλά,
λέω από μέσα μου μουλάρι σήκω ντύσου γιατί εδώ σε περιμένουνε πολλά
και τότε τρέχω να ξυπνήσω, να ταΐσω, να ποτίσω και να ντύσω τα παιδιά
ενώ παράλληλα ετοιμάζω πρωινό για τον πασά.
Του το πηγαίνω στο κρεβάτι κι αυτομάτως κατεβάζω τα παιδιά στο σχολικό,
πάω γραμμή για να ψωνίσω κι ο χασάπης μες στη φούρια να μου πιάνει και τον κω...
να 'χω το νου μου κάθε μέρα για πουκάμισο και σώβρακο καινούριο καθαρό
κι αλίμονο μου αν το ξεχάσω και δεν βρει ζεστό νερό.
Να συγυρίζω τα κρεβάτια και το σπίτι να ετοιμάζω φαγητό για τα παιδιά
κι έχω να φύγω νηστική και σαν τρελή για την δουλειά.

Ντάπα, ντάπα, ντάπα, νταμ...

Και μόλις φτάσω αλαφιασμένη στη δουλειά να 'χω να κάνω και καφέ στ' αφεντικό
να 'χω κι αυτόν που του τη δίνει κάθε τόσο και που θέλει να μου πιάνει και τον κω...
να 'χω το ντρουν του τηλεφώνου μες στ' αυτί μου κι από πάνω τις δικές του τις φωνές
και να με στέλνει έξω να κάνω και του κόσμου τις δουλειές.
Μόλις σχολάσω τρέχω αμέσως να προφτάσω να ετοιμάσω το τραπέζι για φαΐ
να τηγανίζω, να ετοιμάζω τη σαλάτα, να σερβίρω και να κόβω και ψωμί
να 'μαι ένα ράκος που να σέρνεται στα πόδια του απ' την πείνα κι από το τρεχαλητό
κι αυτοί να βρίζουν πως δεν ήτανε καλό το φαγητό.
Να πλένω πιάτα και πιρουνιά και μαχαίρια και να μου 'ρχεται να κάνω φονικό
κι αυτός ο κύριος να θέλει να μου πιάνει και τον κω...

Ντάπα, ντάπα, ντάπα, νταμ...

Μόλις ξαπλώσει και φωνάξει "ησυχία" μην ακούσω μες στο σπίτι τσιμουδιά,
είναι η ώρα που τελειώνω εγώ τα πιάτα και που πρέπει να διαβάσω τα παιδιά,
είναι η ώρα να διαβάσουν οι διαβόλοι για ν' αρχίσουμε να τρέχουμε μετά
στα ιδιαίτερα του ενός και στ' αλλουνού τα γαλλικά.
Κι αφού μου βγάλουνε καλά-καλά την πίστη και γυρίσουμε στο σπίτι τελικά
τότε θα φάνε, θα πλυθούνε, θα δαρθούνε και θα παν να κοιμηθούν κανονικά
κι ενώ εγώ θα σιδερώνω και θα πλένω, ό,τι κάνει μια γυναίκα δηλαδή,
αυτός ο κύριος θα είναι αραγμένος στην ΤV
κι αν γίνω έξαλλη σαν πέσω στο κρεβάτι και τον δω πως είν' ο νους του στο κακό,
"είναι καθήκον σου" γυρίζει και μου λέει, συζυγικό.

Είμαι η Μαίρη Παναγιωταρά μια εργαζόμενη μητέρα μια καλή νοικοκυρά.
Δεν είμαι τίποτα το σπέσιαλ, το καταπληκτικό, είμαι ένα ζώον δηλαδή κανονικό.

Στίχοι: Λουκιανός Κηλαηδόνης
Μουσική: Λουκιανός Κηλαηδόνης
Πρώτη εκτέλεση: Αφροδίτη Μάνου

Κυριακή 1 Μαρτίου 2009

Ο Αχιλλέας στην αυλή του Λυκομήδη

Ο Πηλέας γνωρίζοντας από χρησμό, (μανθάνων ἀπὸ χρησμοῦ βραχυχρόνιος Ἀχιλλεὺς εἶναι)
ότι η μοίρα του παιδιού του όριζε να μην γυρίσει σώος από τον πόλεμο της Τροίας, αποφάσισε να κρύψει τον Αχιλλέα στο νησί του Λυκομήδη, στη Σκύρο.

Πηλεὺς δὲ προγιγνώσκων ὅτι μοιρίδιον ἦν ἐν Τροίᾳ θανεῖν Ἀχιλλέα, παραγενόμενος εἰς Σκύρον πρὸς Λυκομήδην τὸν βασιλέα παρέθετο τὸν Ἀχιλλέα, γυναικείαν ἐσθῆτα ἀμφιέσας ὡς κόρην. ὁ δὲ αὐτὸν μετὰ τῶν θυγατέρων ἀνέτρεφε.

Παραλλαγή του μύθου θέλει την Θέτιδα να αποφασίζει να κρύψει το γιό της στην αυλή του βασιλιά Λυκομήδη, αφού ως θεά που ήταν, γνώριζε το τέλος που περίμενε το παιδί της, επειδή δεν είχε προλάβει να το κάνει άτρωτο και αθάνατο.

....ὅθεν ὡς προειδυῖα ἡ Θέτις τοῦτο, ἦν αὐτὸν παραθεμένη εἰς τὸν Λυκομήδους παρθενῶνα ὡς κόρην ἐν τῇ Σκύρῳ.

Εκεί ο Αχιλλέας γύριζε ντυμένος κοπέλα, ανάμεσα στις κόρες του Λυκομήδη, μάθαινε αργαλειό και ασχολιόταν με όσα καταπιάνονταν τα κορίτσια, ώστε να μην τον αναγνωρίσει κανείς.

....ὑπεκρίθη κόρη εἶναι καὶ ἐλθὼν ἐν
Σκύρῳ ᾤκει μετὰ τῶν τοῦ Λυκομήδους παίδων,

Χρησμός δόθηκε στους Αχαιούς, ότι το Ίλιον δεν ήταν δυνατόν να κατακτηθεί, δίχως την συμμετοχή του Αχιλλέα στον πόλεμο. Έτσι στάλθηκαν ο Οδυσσέας, ο Φοίνικας και ο Νέστορας, προς αναζήτηση του Αχιλλέα. Ο Πηλέας προσποιήθηκε ότι δεν γνώριζε πού είναι ο Αχιλλέας. Όταν όμως η αποστολή των ανδρών έφτασε στο παλάτι του Λυκομήδη, αναζητώντας τον Αχιλλέα, ο πολυμήχανος Οδυσσέας κατάλαβε ότι εκείνος κρυβόταν ανάμεσα στα κορίτσια. Έπρεπε όμως να βρουν έναν τρόπο να ξεσκεπάσουν τον Αχιλλέα, ώστε να τον αναγκάσουν να τους ακουλουθήσει.

Το μυαλό του πολυμήχανου Οδυσσέα, βρήκε την λύση.

....σοφὸς ὢν Ὀδυσσεὺς καὶ ἱκανὸς τῶν
ἀδήλων θηρατὴς πρὸς τὸν τῶν θηρωμένων
ἔλεγχον μηχανᾶται τὰ νῦν·

Μεταμφιέστηκε σε γυρολόγο πραματευτή, και πήρε άδεια από τον Λυκομήδη να δείξει τα πλουμίδια και τα γυναικεία εργαλεία, που πουλούσε, στις κόρες του βασιλιά. Ο πονηρός όμως ανάμεσα στις κορδέλες, τα νήματα, τα έρια, τα υφάσματα, στα πανέρια με την ηλακάτη (ρόκα), την άτρακτο (αδράχτι), τις κερκίδες (σαΐτες), τοποθέτησε και πολεμικά όπλα, σπαθί, τόξο, βέλη.

πολλάς σοι παρθένους ἔδειξε τὰς Λυκομήδους
καὶ παρθένων ἔργα καὶ ὄργανα, τὴν ἠλακάτην,
τὸν ἄτρακτον, τὸ ἔριον, τὸν στήμονα,
τὴν κρόκην καὶ δὴ καὶ τὸν Ἀχιλλέα μεμίμηται
παρθένον ὑποκρινόμενον.

Όταν έριξε την πραμάτεια του στους κήπους, μπροστά στα κορίτσια όλα τα κορίτσια, με θαυμασμό κοίταζαν τις κορδέλες και τα γυναικεία εργαλεία. Ο Αχιλλέας όμως, αν και ήταν ντυμένος γυναίκα, δεν μπόρεσε να αντισταθεί στον πειρασμό και κοίταζε τα πολεμικά όπλα και άρπαξε το σπαθί και το κινούσε με πολεμική τεχνική.

μετὰ τῶν τοῦ Λυκομήδους παίδων, ἔνθα καὶ
τῇ Δηιδαμείᾳ συνῆλθεν ss3s4. ὁ Ὀδυσσεὺς
δὲ σταλεὶς ὑπὸ Ἀγαμέμνονος ἀτράκτους καὶ
ἠλακάτας καὶ ὅσα τοιαῦτα γυναικῶν ἐργαλεῖα,
ἔτι δὲ καὶ ξίφη καὶ τόξα καὶ ἰοὺς ῥίψας πρὸ
τοῦ παρθενῶνος τῶν γυναικῶν τοῦ Λυκομήδους
ἐπέγνω αὐτὸν καὶ τοῖς Ἕλλησιν ἤγαγεν·
αἱ γὰρ γυναῖκες τὰ τῶν γυναικῶν ἐπιλέγονται,
Ἀχιλεὺς δὲ ξίφος λαβὼν ἐπειρᾶτο κινεῖν
δεξιῶς καὶ οὕτως ἠλέγχθη.

Ήταν φανερό πια ότι ο Οδυσσέας τον είχε ανακαλύψει. Τότε οι υπόλοιποι σύντροφοι του Οδυσσέα που περίμεναν έξω από το παλάτι, σάλπισαν ένα πολεμικό πρόσταγμα, και άρχισαν να χτυπούν τις ασπίδες με τα σπαθιά τους όπως είχαν συμφωνήσει.

Μόλις ο Αχιλλέας άκουσε τον πολεμικό ήχο, άρπαξε το σπαθί και το τόξο και όρμηξε για μάχη. Είχε πια ολοφάνερα φανερωθεί η ανδρική του φύση.

Οι Έλληνες ζήτησαν να τους ακολουθήσει στον πόλεμο, διότι ένας ήρωας δεν ήταν δυνατόν να περάσει την υπόλοιπη ζωή του, κλεισμένος σ' ένα γυναικονίτη, σαν κοπέλα.

Ο Αχιλλέας πείστηκε και τους ακολούθησε στην Τροία.


Ο μύθος αυτός, που θέλει τον Αχιλλέα, ντυμένο με γυναικεία ρούχα, να παριστάνει την γυναίκα, έδωσε αφορμή στα άρρωστα και διεστραμμένα μυαλά των ομοφυλοφίλων, ξένων αλλά δυστυχώς και Ελλήνων, να τον χρησιμοποιούν ως "άλλοθι;" για να δικαιολογήσουν τις σεξουαλικές τους προτιμήσεις.

Δεν μπορώ να καταλάβω, γιατί πρέπει να προσπαθούν να μας πείσουν για πράγματα, που μόνο στα αρρωστημένα τους μυαλά είναι γραμμένα. Σέβομαι τις σεξουαλικές προτιμήσεις όλων των ανθρώπων. Όταν όμως προσπαθούν με άνανδρο κατά την γνώμη μου τρόπο, να μας πείσουν για τις δήθεν ομοφυλοφιλικές τάσεις φιλοσόφων, και ενδόξων ανδρών, συγχίζομαι και λυπάμαι για την άγνοια τους. Μάλλον θα πρέπει να κάνουν υπερεντατικά μαθήματα αρχαίων ελληνικών, γραμματικής, και φιλοσοφικής σκέψης, για να καταλάβουν την διαφορά του παιδαγωγικού έρωτα, από τον σεξουαλικό, και της λέξης ερώμενος, ή ερωμένος που καμμία σχέση δεν έχει στην αρχαία ελληνική γλώσσα, ιδιαίτερα όταν χρησιμοποιείτε σε φιλοσοφικά κείμενα, με την έννοια του εραστή και του αγαπητικού, που εννοούμε σήμερα.

Πρόκειται για την απέραντη αγάπη, σεβασμό και θαυμασμό του μαθητή προς τον δάσκαλο του, ή τον φίλο.Σε κάποια άλλη σελίδα θα μας δοθεί η ευκαιρία να δούμε την διαφορά, και την καταδίκη των σαρκικών παθών και της σαρκικής παιδεραστίας.
Προτείνω ανεπιφύλακτα το βιβλίο "ο παιδαγωγικός έρως στην αρχαία Ελλάδα" του εκπαιδευτικού και διδάκτορα φιλοσοφίας Γεωργίου Καραγιάννη, των εκδόσεων Μαίανδρος.

Ας επανέλθουμε όμως στην ιστορία του Αχιλλέα στην αυλή του Λυκομήδη. Οι ομοφυλόφιλοι λοιπόν χρησιμοποιούν τον μύθο, ως απόδειξη ότι ακόμη και μεγάλοι άνδρες και ήρωες ήταν "κραγμένες αδελφές", μειώνοντας ακόμη και τους εαυτούς τους, (διότι δεν είναι όλοι οι ομοφυλόφιλοι "κραγμένες") αποσιωπούν όμως την μια πλευρά του μύθου, που είναι και η κυριότερη, όπου αν και μικρό παιδί ο Αχιλλέας, και παρά το γεγονός πως μεγάλωνε μαζί με τα κορίτσια και αναγκαζόταν να μεταμφιέζεται σε κορίτσι για να μην αναγνωριστεί από ξένους, οι αντρικές ορμόνες του, καλά κρατούσαν" και δεν τον πρόδωσαν.

Ίσα ίσα, που ερωτεύτηκε την μια κόρη, την μεγαλύτερη, του Λυκομήδη και έκανε μαζί της ένα γιο, τον γνωστό από τα Ομηρικά Έπη ΝΕΟΠΤΟΛΕΜΟ, που το πρώτο του όνομα ήταν Πύρρος, ονομάστηκε όμως Νεοπτόλεμος, από τον Φοίνικα, διότι και αυτός και ο πατέρας του έλαβαν μέρος σε πόλεμο, ιδιαίτερα νέοι.

ὑπεκρίθη κόρη εἶναι καὶ ἐλθὼν ἐν Σκύρῳ
ᾤκει μετὰ τῶν τοῦ Λυκομήδους παίδων,
ἔνθα καὶ τῇ Δηιδαμείᾳ συνῆλθεν

Philostratus

ἀπόθετος
αὐτῇ ὁ παῖς ξὺν ταῖς Λυκομήδους θυγατράσιν ἐν
Σκύρῳ κρύπτεται κόρη μὲν εἶναι δοκῶν ταῖς ἄλλαις,
μίαν δὲ αὐτῶν τὴν πρεσβυτάτην ξὺν ἀπορρήτῳ
γνοὺς ἔρωτι, καὶ προιών γε ἐς τόκου ὥραν ὁ χρόνος
τὸν Πύρρον ἐκδώσει.

Proclus Phil.,

Ἀχιλλεὺς δὲ Σκύρῳ προσσχὼν
γαμεῖ τὴν Λυκομήδους θυγατέρα Δηϊδάμειαν.

Pseudo-Apollodorus Myth., Bibliotheca

κἀκεῖ τρεφόμενος τῇ Λυκομήδους
θυγατρὶ Δηιδαμείᾳ μίγνυται,
καὶ γίνεται παῖς Πύρρος αὐτῷ
ὁ κληθεὶς Νεοπτόλεμος αὖθις.

Flavius Philostratus Soph.,

Δηιδάμειαν δὲ θυγατέρα τοῦ Λυκομήδους ἔγημε
καὶ γίγνεται αὐτοῖς Νεοπτόλεμος ὀνομασθεὶς
τοῦτο διὰ νεότητα τοῦ Ἀχιλλέως,
καθ' ἣν ἐς τὸ πολεμεῖν ὥρμησεν.

Pausanias Perieg., Graeciae descriptio

τοῦ δὲ Ἀχιλλέως τῷ παιδὶ
Ὅμηρος μὲν Νεοπτόλεμον ὄνομα ἐν ἁπάσῃ οἱ τίθεται
τῇ ποιήσει· τὰ δὲ Κύπρια ἔπη φησὶν ὑπὸ Λυκομήδους
μὲν Πύρρον, Νεοπτόλεμον δὲ ὄνομα ὑπὸ Φοίνικος
αὐτῷ τεθῆναι, ὅτι Ἀχιλλεὺς ἡλικίᾳ ἔτι νέος πολεμεῖν
ἤρξατο.

Eustathius Philol., Scr. Eccl.,
Commentarii ad Homeri Iliadem

Ἔνθα καὶ Δηϊδαμείᾳ τῇ τοῦ Λυκομήδους
συνελθὼν ἐγκύμονα πεποίηκεν, ἐξ ἧς ὁ Νεοπτόλεμος.

....
ὁ δ' ἐπὶ τὰ ὅπλα.
πρότερον δὲ ταῖς παρθένοις συνδιατρίβων,
ἔφθειρε Δηϊδάμειαν τὴν Λυκομήδους.
ἥτις ἐξ αὐτοῦ ἐγέννησε Πύῤῥον τὸν
ὕστερον Νεοπτόλεμον κληθέντα. ὅς τις τοῖς
Ἕλλησι νέος ὢν συνεστρατεύσατο μετὰ
θάνατον τοῦ πατρός. ἡ ἱστορία παρὰ τοις....

Άλλωστε και μόνο το γεγονός ότι ενώ τα κορίτσια ενθουσιάστηκαν με τις κορδέλες και τα υφαντικά εργαλεία, ο ΑΧΙΛΛΕΑΣ ενθουσιάστηκε με το σπαθί, το τόξο και τα βέλη, και αποδείχτηκε ετοιμοπόλεμος στον επικείμενο κίνδυνο.

Απαγορεύεται η αντιγραφή, ή αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή ολική ή μερική ή περιληπτική ή η απόδοση κατά παράφραση ή διασκευή του περιεχομένου των δημοσιεύσεων του ιστολογίου, με οποιονδήποτε τρόπο, μηχανικό, ηλεκτρονικό, ή άλλο χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια της συγγραφέως, σύμφωνα με το νόμο 2121/1993 και κανόνες του Διεθνούς Δικαίου, που ισχύουν στην Ελλάδα.

Αυτή η εργασία χορηγείται μόνον με άδεια

Creative Commons License
Creative Commons Αναφορά προέλευσης-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 3.0 Μη εισαγόμενο.

Ήρα - μητέρα του θεού Άρη



Ο Ζευς ενώθηκε με την Ήρα και γέννησαν τον Άρη, 
δηλαδή ο αιθήρ ενώθηκε με τον αέρα και συμπίεσαν το αέριο πυρ.


Σύμφωνα με άλλο μύθο, η  Ήρα ζήλεψε το Δία
που μόνος του γέννησε από το κεφάλι του την
Αθήνα την Α-μήτορα, δηλαδή αυτή που δεν είχε μητέρα.
Έτσι η Χλωρίδα της έφερε τον λευκανθό,
 που θα αργότερα θα ονομαστεί Ηράνθεμο και κρίνο και 
ευθύς μόλις το μύρισε η Ήρα, 
αμέσως κυοφόρησε και γέννησε δίχως πατέρα,
Α-πάτορα  τον ΑΡΗ που οι Ρωμαίοι θα πούνε MARS.


 the Bakarat gallery Los Angeles USA