Από την αρχαιότητα μέχρι και τις μέρες μας, άπειρες είναι οι περιπτώσεις που οι γυναίκες αναγκάστηκαν να δουλέψουν για να βοηθήσουν στα οικονομικά του σπιτιού τους, ή ακόμη χειρότερα να δουλέψουν και να παλέψουν μόνες, ώστε να στηρίξουν το σπίτι τους, είτε διότι χήρεψαν, είτε διότι ο σύζυγος τους αρρώστησε βαριά, ή ακόμη χειρότετα διότι οδηγήθηκαν ως δούλες σε άλλους τόπους (ιδιαίτερα κατά την αρχαιότητα).
Στην αρχαία ελληνική γραμματεία βρίσκουμε περιπτώσεις όπου οι γυναίκες αναγκάζονται να εργαστούν, ασκώντας την τέχνη της υφαντικής, που κάθε γυναίκα γνώριζε κατά την αρχαιότητα, ακόμη και αν ήταν βασίλισσα.
Σκοτεινή μοίρα περιμένει την Ανδρομάχη και τις υπόλοιπες Τρωαδίτισες βασίλισσες, πριγκήπισσες, ή μη, αν θα τις πάρουν δούλες οι Αχαιοί. Ο Έκτορας αποχαιρετά τη γυναίκα του Ανδρομάχη και το μικρό παιδί του, πριν φύγει για την κρίσιμη μάχη. Φοβάται για την τύχη των γονιών του και όλης της οικογένειας, και με πικρία σκέφτεται και λέει πως τρέμει στην ιδέα πως ίσως η γυναίκα του οδηγηθεί στην δουλεία, από τους Αργείους.
Η Ανδρομάχη υφάντρα
Ομήρου Ιλιάς
ὅσσον σεῦ, ὅτε κέν τις Ἀχαιῶν χαλκοχιτώνων
δακρυόεσσαν ἄγηται ἐλεύθερον ἦμαρ ἀπούρας·
καί κεν ἐν Ἄργει ἐοῦσα πρὸς ἄλλης ἱστὸν ὑφαίνοις,
τόσο για σένα,
όταν χαλκάρματος κάποιος Αργείτης πάρει,
τη λευτεριά σου και ξοπίσω του
σε σέρνει δακρυσμένη, και στο Άργος πέρα
υφαίνεις έπειτα στον αργαλειό μιας ξένης.
Παρακάτω την καθησυχάζει και της λέει να ασχοληθεί με τον αργαλειό, και να
αφήσει τον πόλεμο στους άνδρες, και πρώτα απ' όλους σ' εκείνον.
Ἀλλ᾽ εἰς οἶκον ἰοῦσα τὰ σ᾽ αὐτῆς ἔργα κόμιζε
ἱστόν τ᾽ ἠλακάτην τε, καὶ ἀμφιπόλοισι κέλευε
ἔργον ἐποίχεσθαι·
Αλλ’ άμε σπίτι, έχει στον νουν τα έργα τα δικά σου,
την ηλακάτην, τ’ αργαλειό, και πρόσταζε τες κόρες
να εργάζωνται. (μετάφραση: ΙΑΚΩΒΟΥ ΠΟΛΥΛΑ)
Στα Αργοναυτικά του Απολλώνιος Ρόδιος κάποιοι στίχοι μας δίνουν μια χαρακτηριστική εικόνα, της δυστυχισμένης χήρας μάνας, που μέσα στον πόνο για το χαμό του άνδρα της, αναγκάζεται να υφαίνει για να επιβιώσουν αυτή και τα ορφανά της.
Ταλαεργός κλωστήρα γυνή
(κουρασμένη υφάντρα)
οἷον ὅτε κλωστῆρα γυνὴ ταλαεργὸς ἑλίσσει
ἐννυχίη: τῇ δ' ἀμφὶ κινύρεται ὀρφανὰ τέκνα
χηροσύνῃ πόσιος: σταλάει δ' ὑπὸ δάκρυ παρειὰς
μνωομένης, οἵη μιν ἐπὶ σμυγερὴ λάβεν αἶσα:
Όπως η κουρασμένη υφάντρα
γυρίζει όλη νύχτα το αδράχτι,
και γύρω της κλαίνε τα ορφανά παιδιά της,
γιατί είναι χήρα, κι από τα μάγουλα της
κυλούν τα δάκρυα καθώς θρηνεί
για τη φρικτή μοίρα που τη βρήκε.
Ο Λουκιανός παραθέτει τον διάλογο της Κρωβύλης και της Κορίννας, όπου η Κρωβύλη χήρα πια ενός ξακουστού σιδερά του Πειραιά, αφού πρώτα αναγκάζεται να πουλήσει τα εργαλεία του άνδρα της, μετά αναλαμβάνει να υφάνει διάφορα υφαντά, στον αργαλειό επ' αμοιβή, ώστε να κερδίσει το ψωμί της.
Η δουλειά δύσκολη, αφού όλες οι διαδικασίες του μαλλιού έπρεπε να περάσουν από τα χέρια της, μέχρι να φτάσει και στην διαδικασία της ύφανσης.
Τα λόγια της χαρακτηρίζουν την καταπόνηση που υπέστει η γυναίκα για να καταφέρει να επιβιώσει.
ΚΡΩΒΥΛΗ ΚΑΙ ΚΟΡΙΝΝΑ
{ΚΡΩΒΥΛΗ} χήρα
εχάλκευε γάρ καί μέγα ήν όνομα
αυτού εν Πειραιεί, καί πάντων εστίν ακούσαι
διομνυμένων ή μήν μετά Φιλίνον μηκέτι έσεσθαι
άλλον χαλκέα.
μετά δέ τήν τελευτήν τό μέν πρώτον
αποδομένη τάς πυράγρας καί τόν άκμονα καί σφύραν
δύο μνών, μήνας από τούτων επτά διετράφημεν:
είτα νύν μέν υφαίνουσα, νύν δέ κρόκην κατάγουσα ή
στήμονα κλώθουσα εποριζόμην τά σιτία μόλις:
έβοσκον δέ σέ, ώ θύγατερ, τήν ελπίδα περιμένουσα.
Όταν λοιπόν πέθανε εκείνος που ήταν χαλκιάς,
όνομα ξακουστό στον Πειραιά,
στην αρχή πούλησα για δύο (2) μνές τις μασιές του,
το αμόνι και το σφυρί, κι έτσι ζήσαμε.
Ύστερα, τη μια υφαίνοντας,
την άλλη γνέθοντας και κλώθοντας το στημόνι,
είδα κι έπαθα να κερδίζω το ψωμί μας.
Οι αποδόσεις των κειμένων είναι της
Ευγενίας Κούκουρα και την ευχαριστώ
για την ευγενική της χειρονομία να
μου επιτρέψει να τις χρησιμοποιήσω.
συνεχίζεται.....
Αυτή η εργασία χορηγείται μόνον με άδεια
Creative Commons Αναφορά προέλευσης-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 3.0 Μη εισαγόμενο.
Απαγορεύεται η αντιγραφή, ή αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή ολική ή μερική ή περιληπτική ή η απόδοση κατά παράφραση ή διασκευή του περιεχομένου των δημοσιεύσεων του ιστολογίου, με οποιονδήποτε τρόπο, μηχανικό, ηλεκτρονικό, ή άλλο χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια της συγγραφέως, σύμφωνα με το νόμο 2121/1993 και κανόνες του Διεθνούς Δικαίου, που ισχύουν στην Ελλάδα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου