Κυριακή 19 Απριλίου 2009

Το έθιμο της ΑΙΩΡΑΣ (κούνιας)



Κάθε χρόνο την Κυριακή του Πάσχα, σε πολλά μέρη της Ελλάδος, στην Ήπειρο, Μακεδονία, Θράκη, σε πολλά άλλα μέρη της ηπειρωτικής Ελλάδος, αλλά και σε πολλά νησιά, τελείται το έθιμο της αιώρας. Κάποτε τελούνταν και στις αλησμόνητες πατρίδες.
Το έθιμο διαρκούσε για πολλές μέρες συνήθως μέχρι το τέλος της άνοιξης.

Ο ένας παππούς μου, ήταν Βλάχικης καταγωγής
(από το Μοναστήρι και την Γευγελή),
και κάθε φορά που τύχαινε να βρισκόμαστε στις Σέρρες το Πάσχα,
τηρούσε το έθιμο της αιώρας.

Έδενε χονδρό σχοινί, σε ένα χονδρό κλαδί, ενός μεγάλου δέντρου ακριβώς έξω από το σπίτι του,

(το δέντρο έπρεπε να είναι θαλλοφόρο και όχι ξερό)

κατέβαζε δυο κάθετες άκρες με διχάλα φαρδιά στην άκρη τους,
ανάμεσα στη διχάλα τοποθετούσε μακρόστενη σανίδα, ντυμένη και τυλιγμένη με μια κουρελού, βεβαιωνόταν ότι ήταν σταθερή και μετά έβαζε επάνω τις κορδέλες του.

Κορδέλες χαϊδευτικά είμασταν οι εγγόνες του,
(ιδιαίτερα εγώ και οι αδελφές μου, που ζούσαμε μακριά του)

έτσι μας είχε βαπτίσει ένας στενός του φίλος και πελάτης.
Αν δεν υπήρχε δέντρο, η κούνια έπρεπε να στηθεί στα δοκάρια της εξώπορτας.

Όλα τα κορίτσια, έπρεπε να κουνηθούμε τέτοια μέρα, αλλά πάντα προηγούμασταν των αγοριών σε αυτό το έθιμο

(που μάλλον χαριστικά μετείχαν, το δρώμενο απευθυνόταν σε κορίτσια, και είχε άμεση σχέση με τη γονιμότητα).

Ο παππούς έπλεκε ένα στεφάνι με αγριολούλουδα, το τοποθετούσε στο κεφάλι μας,
έβαζε στις τσέπες μας ένα κόκκινο αυγό και μια πέτρα και έδινε την πρώτη ώθηση στην κούνια.
Καθώς μας έσπρωχνε τραγουδούσε ένα τραγουδάκι στα βλάχικα, που τόσα χρόνια μετά μου είναι δύσκολο να θυμηθώ, σημειώνω ότι η επαφή με τον παππού και την γιαγιά ήταν μόνο για λίγες μέρες κατά το Πάσχα ή τα Χριστούγεννα, και ίσως και λίγες μόνο μέρες κατά τις καλοκαιρινές διακοπές, οπότε δεν είχα μεγάλη επαφή με την βλάχικη γλώσσα, μόνο κάποια τραγουδάκια που μας τραγουδούσε, θυμάμαι αμυδρά.
Το μόνο που θυμάμαι από το τραγούδι της αιώρας είναι ότι κάθε φορά ανέφερε τα ονόματα όλων των κοριτσιών, και καθώς εμείς είμασταν ψηλά στον αέρα εκείνος φώναζε τραγουδιστά, ακαταλαβίστικες για μας προτάσεις, ανάμεσα τους διακρίναμε τα ονόματα μας.
Όταν κάποτε τον ρώτησα τι λέει το τραγούδι, είπε ότι τα ονόματα μας έπρεπε να φτάσουν στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα, γι’ αυτό τα φώναζε δυνατά.
{Αντίθετα το τραγούδι που τραγουδούσε η γιαγιά, ενώ είμασταν πολύ μικρότερα είναι πιο οικείο, διότι το τραγουδούσαν όλες οι γυναίκες στα μωρά, σε γλώσσα που ήταν οικεία και κατανοητή. Και ποιός δεν ξέρει το:


Κούνια – μπέλα έπεσ' η κοπέλα χτύπησε το γόνα της μέσα στην βαρέλα 
ή σε άλλη εκδοχή χτύπησε το γόνα της και φωνάζει η νόνα της (γιαγιά της),
ή κούνια μπέλα έπεσε η κοπέλα κι έσπασε τα πιάτα, λουκούμια ζαχαράτα
και πολλές άλλες εκδοχές, που τραγουδούσαν οι γιαγιάδες στα μικρά εγγόνια τους, και προσάρμοζαν τα λόγια στον χαρακτήρα του κάθε παιδιού, γι’ αυτό και το τραγουδάκι έχει πολλές εκδοχές.}


Το άνθινο στεφάνι, όπως μας έλεγε, συμβόλιζε τη ζωή μας που θα έπρεπε να είναι ανθισμένη σα τα λουλούδια.
Το κόκκινο αυγό συμβόλιζε την ζωή και την γονιμότητα, και το ελπιδοφόρο μήνυμα της αναγέννησης και ανάστασης, ενώ η πέτρα συμβόλιζε την γεμάτη υγεία ζωή, γερή σα πέτρα.
Για την πέτρα ο παππούς έλεγε, βάλτε την βαθιά στην τσέπη να σας φυλά από αρρώστιες, όπως η κούνια κουνιέται πέρα δώθε, έτσι κι οι πέτρες στα νεφρά και την ουροδόχο κύστη να σειούνται και να φεύγουν από τα νεφρά, να μην αρρωστήσετε ποτέ.
Άρα η πέτρα είχε και αποτρεπτική των ασθενειών ιδιότητα, κυρίως ασθενειών που για τις παλαιότερες εποχές ήταν ιδιαίτερα επίπονες και προκαλούσαν φόβο στους ανθρώπους, όπως η πέτρα στα νεφρά ή στην ουροδόχο κύστη.

Για το λόγο αυτό η αιώρα χρησιμοποιήθηκε από τις γυναίκες ως μέσο εφησυχασμού των μικρών παιδιών, που καθώς λικνίζονταν, χαλάρωναν και ησύχαζαν.

Χρησιμοποιήθηκε όμως και από γιατρούς της αρχαιότητας, για χαλάρωση ασθενών, που έπασχαν από διαταραχές του νευρικού συστήματος, κεφαλαλγιών, αλλά και ακόμη και για χαλαρωτικό των γυναικών κατά τις ημέρες της εμμηνορρυσίας. Σύμφωνα με αρχαίους Έλληνες γιατρούς η αιώρα επειδή δεν απαιτεί σωματικό κόπο του ασθενούς, αλλά κινεί τα σώματα, αντίστοιχα με τα γυμνάσια, αερίζει, εξεγείρει, ερεθίζει και ξυπνά, διεγείρει, το έμφυτο πάθος και την ζωηρότητα, σκορπίζει πλήθος ύλης (χημεία σώματος), τονώνει την διάθεση και την κράση του ασθενή, ερεθίζει την σωματική και πνευματική του ανάπτυξη και ικανότητα, και προκαλεί τα ικανοποιητικότερα αποτελέσματα με την λίκνιση των σωμάτων.

Χρησιμοποιούσαν διάφορα είδη αιώρων για θεραπευτικούς σκοπούς.
Υπήρχαν κλίνες αιωρούμενες, υπήρχαν φορεία, αιώρες με υπόβαθρα
(δηλαδή με βάσεις στις γωνίες τους).
Σε αυτές οι ασθενείς είτε ξάπλωναν, είτε λικνίζονταν καθιστοί, ανάλογα με την πάθηση. 

Υπήρχαν και αιώρες σε σχήμα πλοίου, κατάλληλες ιδιαίτερα για ασθενείς με βαριές ασθένειες, που δεν μπορούσαν να κρατήσουν όρθια τα σώματα τους, έτσι ανακουφιζόταν από την κακοπάθεια.  
Η αιώρα πλοίο, δηλαδή αιώρα σε σχήμα βάρκας, πλεκτή ή πάνινη, ήταν κατάλληλη για περιπτώσεις ευπαθών ασθενών, που λόγω χρόνιας κατάκλισης, άνοιγαν πληγές στο σώμα τους, καθώς και για ασθενείς με υδρωπικία, και άλλες περίεργες ασθένειες.
Η χρήση της αιώρας, μαζί με την χρήση
ελλέβορου (ηρεμιστικού φυτού), σε χρόνιες και δύσκολες παθήσεις, χάριζε σε ασθενείς με δύσκολες και χρόνιες παθήσεις ευεξία, οι ασθενείς σιγά-σιγά αναλάμβαναν, καταπραϋνόταν οι διαταραχές του πνεύματος και του σώματος, διότι εκτός των άλλων προκαλούσαν και ύπνο.
Αντίθετα σε περιπτώσεις ληθάργου ασθενών, ακόμη και όσων έπασχαν από ανορεξία, 

η χρήση της αιώρας σε ύπτια θέση
(ξαπλωμένοι οι ασθενείς) πάνω σε φορεία, 

το λίκνισμα σε αιώρα, εξαρτιόταν από το βάρος της ασθένειας.
Η διαπόντιος αιώρα, η γνωστή μας κρεμαστή κούνια, από την αρχαιότητα θεωρείται η σφοδρότατη όλων. Με τις τεράστιες μεταβολές της κίνησης της, προκαλεί τη μέγιστη ευδιαθεσία και χαλάρωση, χαρίζοντας σωματική και ψυχική ισορροπία.


ἡ δὲ διαπόντιος αἰώρα σφοδροτάτη ἐστίν,

μεταβολάς τε πλείστας καὶ μεγίστας ἐργάζεται τῆς ψυχῆς,
συμμιγὴς οὖσα ἔκ τε ῥαθυμίας καὶ φόβου καὶ κινδύνου,
ποτὲ μὲν χαιρόντων ποτὲ δὲ ἀγωνιώντων τῶν πλεόντων·

Το λίκνισμα σε αυτήν την αιώρα, οι εναλλαγές φόβου και κινδύνου, προσφέρουν ευχαρίστηση, μέσα από την φυγοπονία του λικνιζόμενου, τη νωχελικότητα, τη νωθρότητα του, δημιουργείται μια αίσθηση αμεριμνησίας, ανεμελιάς, που προκαλεί διασκέδαση και χαρίζει ευχάριστη διάθεση.
Καθώς η αιώρα λικνίζεται όλο και πιο δυνατά, διασχίζοντας τον αέρα, όλο και ψηλότερα ανάλογα με το ύψος της αιώρας, η αγωνία εναλλάσσεται με χαρά και ευχαρίστηση, έτσι εξάγονται όλες οι χρόνιες παθήσεις, ιδιαίτερα οι ψυχικές, χαρίζοντας στο σώμα ευεξία με την μετέωρη κίνηση της, ηρεμώντας και καταπραΰνοντας τις διαταραχές του ασθενούς. Λύεται η
ψυχή και τα μέλη του ασθενούς.

Έθεταν δε ως είδος αιώρας και την ιππασία, που οι θεραπευτικές της ιδιότητες, άρχισαν και πάλι να λαμβάνονται και πάλι σοβαρά υπ' όψιν, της ιατρικής κοινότητας

θετέον δὲ ἐν αἰώρας μέρει καὶ τὴν ἱππασίαν.

Σε πολλά μέρη της Ελλάδος μέχρι πριν λίγα χρόνια, στην αιώρα ανέβαιναν οι ανύπαντρες κόρες, ντυμένες με την καλή τους φορεσιά, περιποιημένες, καθώς το έθιμο της αιώρας ήταν ένας τρόπος να την δουν οι νεαροί που ήταν σε ηλικία γάμου, και η κοπέλα είχε το ελεύθερο να χαμογελάσει και να αφήσει να της μιλήσει και να την πλησιάσει όποιος ενδιαφερόταν γι’ αυτήν, ενώ σε άλλες περιπτώσεις αυτό θεωρούνταν ανήθικο για ανύπαντρη κοπέλα, αλλά και για οποιαδήποτε γυναίκα.

Η αιώρα δηλαδή υπήρξε μέσο προξενιού και νυφοπάζαρου, σε κοινωνίες με στενά και αυστηρά ήθη. Σε άλλα μέρη στην αιώρα ανέβαιναν αρραβωνιασμένα ζευγάρια, που επιτρεπόταν να ανεβαίνουν μαζί και να είναι τόσο κοντά ο ένας με τον άλλο, παρά τα αυστηρά ήθη της εποχής, που απαγόρευαν τις στενές επαφές των ανύπαντρων ζευγαριών.
Η κούνια θα έφερνε καλοτυχία στο ζευγάρι, ενώ αν το ζευγάρι ήταν νιόπαντρο, η κούνια θα έφερνε γονιμότητα.
Την εποχή της άνοιξης η κούνια που σειόταν έφερνε καλοτυχία σε όποιον κουνιόταν επάνω της, και ευφορία στο βιος του, στα χωράφια του και τα ζα του.

Στο έργο του Γεωργίου Α. Μέγα "Ελληνικαί Εορταί και Εθιμα της λαϊκής λατρείας" του 1957, αναφέρεται για το έθιμο της αιώρας:
"Οι κούνιες, τας οποίας τότε (το Πάσχα) αναρτούν από δένδρα, αποτελούν αρχαίον έθιμον: ενθυμίζουν την "αιώραν" των Αθηναίων παρθένων κατά τα Ανθεστήρια, μιαν από τας λαϊκωτέρας εορτάς, η οποία εωρτάζετο κατά τας αρχάς της ανοίξεως. 

Με τις κούνιες συνάπτονται διάφοροι σκοποί.
Εις την Αίνον "το Πάσχα οι χωρικοί κουνιούνται στην κούνια για να κάμουν πολύ σουσάμι".
Εις την Βιζύην "η κούνια πρέπ' να γιν' στο χλωρό στο δέντρο που θα βλαστήσ', όχι στο ξερό". Δεν πρόκειται λοιπόν περί απλής παιδιάς ή ψυχαγωγίας των χωρικών, αλλά περί συνηθείας όχι σπανίας εις αγροτικάς εορτάς, η οποία αρχικώς είχε πιθανώς μαγικόν χαρακτήρα, αποσκοπούσα εις την επίτευξιν ευφορίας. Κουνιούνται ενώ τραγουδούν τραγούδια της κούνιας. 

π.χ: Κουνήσετε τις όμορφες, κουνήσετε τις άσπρες, κουνήσετε τις λεμονιές που'ναι ανθούς γεμάτες".


Το έθιμο της αιώρας χάνεται στα βάθη της αρχαιότητας.
[Ἀλῆτις]· ἑορτὴ Ἀθήνησιν, ἡ νῦν Αἰώρα λεγομένη.  
Σύμφωνα με τον μύθο του κρασιού, 
ο θεός Διόνυσος μεταμορφώθηκε σε τσαμπί σταφύλι, 
πλησίασε και εξαπάτησε την όμορφη Ηριγόνη,

(έαρ+γόνος=κόρη της άνοιξης) την κόρη του Ικάριου στην Αττική
[Ἰκαρία] δῆμος τῆς Αἰγηΐδος φυλῆς ἀπὸ Ἰκαρίου τοῦ πατρὸς Ἠριγόνης
(περιοχή σημερινού Διόνυσου).


Ο Ικάριος υποδέχτηκε με πολλές τιμές τον θεό Διόνυσο, που επισκέφθηκε την περιοχή ως ξένος. Ο Διόνυσος έμεινε εντυπωσιασμένος με την φιλοξενία του Ικάριου και του εμπιστεύτηκε τα μυστικά της αμπελουργίας και του οίνου.
Ζήτησε όμως από τον Ικάριο να μην δώσει σε ξένους το ποτό.
Ο Ικάριος πάνω στον ενθουσιασμό του για την επιτυχία του πρώτου του οίνου, κέρασε τους βοσκούς της περιοχής, που μέθυσαν. Επάνω στη μέθη τους, μη γνωρίζοντας τι συνέβη, πίστεψαν ότι ο Ικάριος αποπειράθηκε να τους δηλητηριάσει, του έστησαν ενέδρα τον δολοφόνησαν και πέταξαν το άψυχο σώμα του σε πηγάδι της περιοχής.

Η Ηριγόνη και ο σκύλος της Μαίρα, μάταια περίμεναν να επιστρέψει ο Ικάριος.
Η κόρη περιπλανιόταν για μέρες στην περιοχή, ψάχνοντας τον χαμένο της πατέρα, 

αλλά κανένας Αθηναίος δεν της πρόσφερε βοήθεια.
Η Μαίρα ο αγαπημένος σκύλος του Ικάριου, πρώτη ανακάλυψε τον νεκρό Ικάριο και οδήγησε σ’ αυτόν και την Ηριγόνη.

ὁ δὲ κύων ὑποστρέψας πρὸς τὴν
Ἠριγόνην, δι' ὠρυγμοῦ ἐμήνυσεν αὐτῇ τὰ
γενόμενα....

μεθ' ἡμέραν δὲ νοήσαντες
ἔθαψαν αὐτόν. Ἠριγόνῃ δὲ τῇ θυγατρὶ τὸν πατέρα
μαστευούσῃ κύων συνήθης ὄνομα Μαῖρα, ἣ τῷ Ἰκαρίῳ
συνείπετο, τὸν νεκρὸν ἐμήνυσε· κἀκείνη κατοδυρομένη
τὸν πατέρα ἑαυτὴν ἀνήρτησε.


Η Ηριγόνη έκλαψε τον δύστυχο πατέρα της και μην αντέχοντας τον πόνο του χαμού του, κρεμάστηκε από ένα δέντρο, αφού πρώτα καταράστηκε τις κόρες των Αθηναίων, 
που δεν βοήθησαν στην εύρεση του Ικάριου.

Σύμφωνα με άλλο μύθο, ο θεός Διόνυσος, μεταμόρφωσε τον Ικάριο, 

την Ηριγόνη και την Μαίρα σε αστερισμούς και τους τοποθέτησε στον ουρανό

[(οἳ καὶ κατηστερισθέντες, Ἱκάριος μὲν Βοώτης ἐκλήθη,
Ἠριγόνη δὲ παρθένος)....ὁ δὲ κύων τὴν αὐτὴν
ὀνομασίαν ἔσχεν. Ἱστορεῖ Ἐρατοσθένης.]

και καταράστηκε τις κόρες των κόρες των Αθηναίων, κατηγορώντας τους για το χαμό του Ικάριου και της Ηριγόνης.
Από εκείνη τη στιγμή οι κόρες των Αθηναίων τρελάθηκαν, έτσι έμεναν ανύπαντρες και σιγά σιγά το γένος των Αθηναίων κινδύνευε να αφανιστεί, αφού δεν γεννιόταν παιδιά, δηλαδή νέες γενιές.

νόσου δὲ ἐν Ἀθήναις γενομένης,
κατὰ χρησμὸν Ἀθηναῖοι τόν τε
Ἱκάριον καὶ τὴν Ἠριγόνην ἐνιαυσιαίαις
ἐγέραιρον τιμαῖς.

Χρησμός ζητήθηκε από το μαντείο των Δελφών, που συμβούλεψε τους Αθηναίους να κατασκευάσουν αιώρες και μ’ αυτές να λικνίζουν τις νέες για να φύγει από πάνω τους το κακό. Οι Αθηναίοι ακολούθησαν τις συμβουλές του μαντείου.
Αιώρες στήθηκαν σε όλη την Αττική κι οι παρθένες όλες αιωρούνταν 

μέχρι να φύγει από πάνω τους η κατάρα. Η ισορροπία επανήλθε.

ἦν δὲ καὶ ἐπὶ ταῖς αἰώραις
τις ἐπ' Ἠριγόνῃ ἣν καὶ ἀλῆτιν λέγουσιν ᾠδήν.

[Ἀριστο- τέλης] γοῦν ἐν τῇ Κολοφωνίων πολιτείᾳ φησίν· “ἀπέθανε
δὲ καὶ αὐτὸς ὁ Θεόδωρος ὕστερον βιαίῳ θανάτῳ. λέγεται
δὲ γενέσθαι τρυφῶν τις, ὡς ἐκ τῆς ποιήσεως δῆλόν ἐστιν·
ἔτι γὰρ καὶ νῦν αἱ γυναῖκες ᾄδουσιν αὐτοῦ μέλη περὶ τὰς
αἰώρας.”


Οι Αθηναίοι εις ανάμνησιν του γεγονότος κάθε χρόνο έστηναν αιώρες και θέσπισαν την γιορτή της αιώρας, που τελούνταν κατά τον μήνα Ανθεστηριώνα στην Αθήνα, μαζί με τις γιορτές των Χοών και των Χύτρων. 
Ο Θεόδωρος ο Κολοφώνιος έγραψε ένα ποίημα με τον τίτλο 
«Αλήτις» (περιπλανώμενη) από την περιπλάνηση της Ηριγόνης μάλλον 
και καθιερώθηκε να άδεται με συνοδεία αυλών.

ἦν δέ τι καὶ ἀλῆτις ᾆσμα ταῖς αἰώραις
προσᾳδόμενον, Θεοδώρου ποίημα τοῦ Κολοφωνίου.



Η γιορτή της αιώρας τον πρώτο καιρό γινόταν περίπου στα τέλη του καλοκαιριού 
και αρχές του φθινοπώρου, όταν τα σταφύλια είναι ικανά να δώσουν μούστο (γλεύκος).

Η γιορτή περιλάμβανε θυσίες,
[εὐδείπνοις]· θυσία τις παρὰ Ἀθηναίοις ἐπ' Ἠριγόνης...
όπως όλες οι γιορτές και δείπνα ιδιαίτερα δαπανηρά με πλούσια εδέσματα, 
για το λόγο αυτό η γιορτή της αιώρας λεγόταν και εύδειπνον.

[αἰώρα] ἑορτὴ Ἀθήνησιν, ἣν καλοῦσιν εὔδειπνον.


Η μετέωρη κίνηση της αιώρας θεωρούνταν εξαγνιστική, ο αέρας ήταν από τα σημαντικότερα μέσα καθαρμού. Η αίσθηση ελευθερίας με την άνοδο της αιώρας προς τον ουρανό, ήταν καθαρτική πράξη και οι Αθηναίοι αργότερα καθιέρωσαν εκτός αιώρας να αναρτούν στα πεύκα και στα άλλα δέντρα ομοιώματα και προσωπίδες, σύμβολα αποτρεπτικά κακού, διότι καθώς ο άνεμος περνούσε ανάμεσα τους γινόταν κάθαρση και έφερνε καλοτυχία.

Η ημέρα του εθίμου της αιώρας, ήταν αποφράδα ημέρα
(αποτρεπτική των κακών δηλαδή) και γινόταν καθαρμοί,
για κατευνασμό και λύση χρεών, οτιδήποτε που πιθανόν να 

προκαλούσε την αναστάτωση και εκδικητικότητα των νεκρών. 

Για να αποφεύγουν εκείνη τη μέρα οι Αθηναίοι το κακό, άλειφαν τις θύρες των οικιών τους με πίσσα, έκλειναν και σφράγιζαν ερμητικά τις θύρες των ναών, και οι κάτοικοι μασούσαν ράμνο, φυτό με καθαρτικές ιδιότητες, που είχε και αποτρεπτικές ιδιότητες, η δεισιδαιμονία σε όλο της το μεγαλείο.


Τα Ανθεστήρια ήταν γιορτή προς τιμήν του Διονύσου, αλλά και της Δήμητρας και Κόρης, κατά την οποία εκτός των άλλων γιόρταζαν την αρπαγή της Κόρης-Περσεφόνης από τον θεό Πλούτωνα και την κάθοδο της στον Άδη, οπότε η γη στερούνταν ανθέων (άνθη+στέρω=απογυμνώνω, αφαιρώ τα άνθη) και τότε γιορτάζονταν το μήνα Ανθεστηριώνα
(που τοποθετείται περίπου το μήνα Νοέμβριο, όταν η γη πια θα κλείσει στα σπλάχνα της τους σπόρους και θα πέσει σε λήθαργο),
ενώ γιορτάζονταν και κατά τα μέσα της χειμερινής τροπής του ήλιου, 
λίγο πριν την εαρινή ισημερία,
(περίπου στα τέλη του μήνα Φεβρουαρίου, τις 3 τελευταίες μέρες του),
οπότε γιόρταζαν την άνοδο της Κόρης στη γη οπότε άρχιζε 
η εποχή της άνοιξης και της γονιμότηταςκαι η γιορτή λεγόταν 

Ανθεσφόρια (άνθη+φέρω).


Απλώς η γιορτή μέσα στο πέρασμα των αιώνων, πέρασε πολλές μεταβάσεις και άλλοτε γιορτάζονταν το φθινόπωρο, άλλοτε την άνοιξη.

Ανθεστήρια = (Άνθη+στηρίζω=δυναμώνω, στυλώνω, ανορθώνω τα άνθη) ενώ (άνθη+στήρ=άνθος σταριού), φανερώνει καθαρά γιορτή που είναι άμεσα συνδεδεμένη με την Δήμητρα και την Κόρη, αφού το στάχυ είναι το σύμβολο της θεάς Δήμητρας που το χάρισε απλόχερα σε όλη την γη, στέλνοντας μετά την επιστροφή της Κόρης της, τον Τριπτόλεμο να διδάξει την καλλιέργεια του σε όλον τον κόσμο.

Όταν πια ο Ανθεστηριών θεωρούνταν ο δεύτερος μήνας του έτους των Αθηναίων, σε αυτόν τον μήνα γιορτάζονταν τα Ανθεστήρια ή Ανθεσφόρια μαζί με τα Πιθοίγια, τις Χόες και τη γιορτή των Χύτρων, αλλά και τα Διάσια καθώς και τα Κατ’ αγρούς Διονύσια, δηλαδή τα Μικρά Διονύσια, όπου γινόταν η μύηση για τα Μεγάλα, ανάμεσα στη χειμερινή και την εαρινή τροπή του ήλιου. 
Η γιορτή ήταν κυρίως αφιερωμένη στη νεολαία και τα μικρά παιδιά, καθώς και ο Διόνυσος ήταν θεός της γονιμότητας, η γιορτή τελούνταν μεταξύ της 11-13 Ανθεστηριώνος, τέλη δηλαδή Φεβρουαρίου.
Η γιορτή της αιώρας τελούνταν την ημέρα των Χύτρων ή των Χοών, στις γιορτές των Αθηναίων.
Στην ελληνική αποικία της Σικελίας στο Βρέττιον, γιόρταζαν την αρπαγή της Περσεφόνης, διότι εκεί πίστευαν ότι άνοιξε το χάσμα απ’ όπου ο Πλούτων άρπαξε την Περσεφόνη. 

Εκεί τα Ανθεστήρια γιορτάζονταν τον Απρίλιο-Μάιο.
Ο Πλούταρχος κι ο Στράβων  αναφέρουν, πως οι γυναίκες συνήθιζαν να συλλέγουν άνθη
τους μήνες Απρίλιο-Μάιο και με αυτά έπλεκαν στεφάνια, τα οποία έπρεπε οπωσδήποτε να είναι χειροποίητα από γυναίκες της περιοχής και ΟΧΙ ΑΓΟΡΑΣΤΑ, 

γεγονός που θεωρούνταν ΑΙΣΧΡΟ, για μια τόσο σπουδαία γιορτή.


Ακόμη και σήμερα το μαγιάτικο στεφάνι, είναι ένα από τα έθιμα αυτά της αρχαιότητας που έφτασαν μέχρι τις μέρες μας, περιμένοντας να ανακαλύψουμε την προέλευση τους που είναι πανάρχαιη, αλλά φαντάζει τόση κοντινή και τόσο οικεία.
©

Απαγορεύεται η αντιγραφή, ή αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή ολική ή μερική ή περιληπτική ή η απόδοση κατά παράφραση ή διασκευή του περιεχομένου των δημοσιεύσεων του ιστολογίου, με οποιονδήποτε τρόπο, μηχανικό, ηλεκτρονικό, ή άλλο χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια της συγγραφέως, σύμφωνα με το νόμο 2121/1993 και κανόνες του Διεθνούς Δικαίου, που ισχύουν στην Ελλάδα.

Αυτή η εργασία χορηγείται μόνον με άδεια


Creative Commons License
Creative Commons Αναφορά προέλευσης-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 3.0 Μη εισαγόμενο.




4 σχόλια:

eleni είπε...

Άργησα να διαβάσω τις καινούριες αναρτήσεις σου.Απόψε λοιπόν βρήκα την ευκαιρία και αναπλήρωσα το κενό,που είχα αφήσει.
Όλες οι πληροφορίες εντυπωσιακές,ιστορίες άγνωστες ή σε αδρές γραμμές γνωστές,με απορρόφησαν.Για να θυμηθώ όσα διαβάζω,πρέπει κατά καιρούς να επανέρχομαι-έχω και κάποια ηλικία...
Ποτέ δε θα μπορούσα να φανταστώ τις βαθειές ρίζες της κούνιας-πάντα μου άρεσε και τώρα αν βρεθώ σε παιδική χαρά κάνω για λίγο-ότι υπήρχαν γιορτές στην αρχαιότητα.
Θέλω να σ΄ευχαριστήσω για τη γνώση που μας παρέχεις.
Καλό βράδυ!

γαστεροπλήξ είπε...

ΕΛΕΝΗ, δυστυχώς τα σχολεία παρέχουν στείρες πληροφορίες και καθόλου γνώσεις, με τον καιρό καθώς μεγαλώνουμε καθένας ανάλογα με τα ερεθίσματα που του δίνονται ανακαλύπτουμε τις ρίζες μας.

Εγώ να δεις τι έχω πάθει που ξεκίνησα εδώ και 2-3 χρόνια την έρευνα για την διατροφή και δεν λέω να τελειώσω, με τόσο υλικό που συγκέντρωσα, και ανακαλύπτω συνεχώς,
πράγματα που μας τα πλάσαραν μετά την αναγέννηση ως ξενόφερτα, αλλά που ήταν αντιγραφές αρχαίων συνταγών, έχω χαζέψει με όσα συναντάω, ευτυχώς έχουν διασωθεί ακόμη κάποια αποσπάσματα έργων και ποιημάτων, που δίνουν αδιάψευστες και ακλόνητες για την εγγυρότητα τους πληροφορίες.

χαίρομαι που δίνω έναυσμα και σε άλλους, να ανακαλύψουν αυτόν τον πλούτο.

Άλλωστε είναι η ιστορία μας

spirou είπε...

Τι ωραίο έθιμο! Δεν το ήξερα καθόλου.Γράψε κι άλλα τέτοια,πάντα είχα μεγάλη αγάπη για την αρχαιότητα,αλλά δεν τα έχω ψάξει τόσο δυστυχώς...

Υ.Γ. κι εμένα ο ένας παππούς μου ήταν Βλάχος,αλλά δεν τον γνώρισα.Ο μόνος άνθρωπος που θα ήθελα να έχω γνωρίσει...Οι Βλάχοι είναι δύσκολοι άνθρωποι,αλλά αν είναι καλοί...είναι οι καλύτεροι.

ηλακάτη είπε...

spirou, ΈΡΧΟΝΤΑΙ κι άλλα, για το Μάιο να δεις τι θα διαβάσεις!!!!!